Olsztyn24

Od poniedziałku 9 marca w działającym przy olsztyńskim Teatrze Jaracza Studium Aktorskim im. Aleksandra Sewruka prowadzone są warsztaty aktorskie z zakresu Commedia dell’Arte. Prowadzi je Miriam Escurriola Peña, pochodząca z Hiszpanii ekspertka w tej dziedzinie. W warsztatach biorą udział słuchacze II roku Studium Aktorskiego. Warsztaty zakończą się w niedzielę 15 marca pokazem tego, czego młodzi adepci sztuki teatralnej nauczyli się.

Miriam Escurriola Peña jest absolwentką Pompeu Fabra University na wydziale komunikacji audiowizualnej i Wyższej Szkoły Dramatycznej w Barcelonie (Instytut Teatralny). Jest aktorką, tancerką, choreografką. Współpracowała z największymi ekspertami w dziedzinie Commedia dell’arte we Francji, Hiszpanii i Włoszech.

Commedia dell’arte jest jedną z najważniejszych klasycznych form teatralnych. Stała się formą wyjściową do wielu innych nurtów teatralnych. Zrodziła się w okresie renesansu na bazie sztuki mimicznej. Pod koniec XVI wieku zdobyła ogromny rozgłos. Określa się ją często jako „teatr improwizowany”, oparty na scenariuszach zawierających tylko schematy akcji, które aktorzy wypełniają własną inwencją i własnymi dialogami, zestrajając własną grę z wcześniej ustalonym planem akcji. Ostateczny kształt przedstawienia tworzył się zatem na bieżąco.

Charakterystyczną cechą dell’arte były tradycyjne, stale powtarzające się typy postaci, występujące w coraz to nowych sytuacjach. Są to między innymi: Pantalone - kupiec wenecki, stary sknera, pożądliwy wielbiciel młodych dziewcząt; Dottore z Bolonii - niewydarzony mędrek i pedant; Capitano - tchórzliwy burda, samochwał; para służących z Bergamo - sprytny Arlecchino i ślamazarny Brighella; wreszcie główna postać kobieca - Colombina. Postacie występowały zawsze we właściwych sobie, określonych raz na zawsze strojach i maskach. Sztuki z dziedziny Commedia dell’arte były przesycone żywiołowością, muzycznością i barwnością siedemnastowiecznej Europy zachodniej.

Jak każda sztuka improwizowana, Commedia dell’arte nie była zapisywana. Zasady przekazywane przez aktorskie pokolenia z ojca na syna, zostały spisane dopiero w XVIII wieku przez Carlo Goldoniego, pisarza i reformatora Teatru. Jednak najważniejszy był, w dalszym ciągu, przekaz ustny, co zapewne było jedną z najważniejszych przyczyn tego, że tak mało w obecnym czasie na świecie jest znawców gatunku dell’arte.

Jednym z największych twórców gatunku był Flaminio Scala. Jego utwór „Twin captains” oraz zasady XVIII paryskiego Theatre de la foire, stały się bazą do stworzenia przez Miriam Escurriola Peña programu warsztatów dla słuchaczy olsztyńskiego Studium Aktorskiego. W programie znajdują się zarówno ogólne elementy pracy aktora jak: ekspresja, „otwarcie”, świadomość sceniczna oraz dialogowanie z partnerem, jak i praca improwizacyjna z wykorzystaniem najważniejszych metod dla dell’arte: pracy nad typami masek i ich znaczeniem dla komedii, poszukiwaniem komicznych postaw i sposobów poruszania się (upadki, gra słów, akrobacje, pantomima...).

Warsztaty z zakresu Commedia dell’arte to wspaniała okazja dla słuchaczy olsztyńskiego Studium Aktorskiego na poznanie praktyczne technik i sposobów pracy na scenie. To nie tylko poszerzenie warsztatu aktorskiego, poprzez poznanie nowych możliwości ekspresji, ale zwiększenie samoświadomości artystycznej młodych adeptów stojących na progu kariery scenicznej. Historia i istota Commedia dell’arte daje świetny przykład na to, czym może być grupa aktorów pracująca wspólnie nad scenariuszem sztuki i żyjąca teatrem w pojęciu artystycznym, multidyscyplinarnym i społecznym. Końcowym efektem warsztatów będzie stworzenie typowego dla gatunku Commedia dell’arte scenariusza bazującego na charakterystycznych technikach i maskach postaci.

Warsztaty z gatunku Commedia dell’arte ze znawcą tematu z Hiszpanii, czyli z kraju, w którym sztuka dell’arte rozwijała się i promieniowała na inne ośrodki teatralne w Europie to szansa niepowtarzalna. W Hiszpanii i Włoszech tradycja dell’arte jest wciąż żywa i kultywowana. W Polsce ta forma nie była nigdy na tyle doceniona, aby zakorzenić się i zyskać wielu pasjonatów gatunku. Wynikiem tego jest brak czynnych zawodowo ekspertów. Stąd pomysł na to, by zadbać o ukształtowanie nowego pokolenia specjalistów i miłośników dell’arte.