Olsztyn24

Szesnastego września minęły dwa lata, od kiedy odszedł Hieronim Skurpski - artysta malarz i rysownik, historyk sztuki, muzealnik, społecznik, humanista, orędownik edukacji artystycznej i aktywności twórczej. 17 listopada poznamy laureata dorocznej Nagrody im. Hieronima Skurpskiego w dziedzinie sztuk plastycznych.

„Miłą niespodziankę sprawił mu list, jaki nadszedł z początkiem następnego roku (2004), w którym koleżanka plastyczka, Renata Hermanowicz napisała: „Dochodzę do wniosku, że Twój rysunek, jak na czasy socrealizmu, bardzo nowoczesny w formie, potrafi przemycić wiele myśli o człowieku, o jego życiu, o świecie. Jednak satyra to rzecz cenna. I coś z niej było i jest w Twoich rysunkach”. W tym miejscu spieszę dodać, że cechą wspólną artystów tego okresu stała się ekspresja odnosząca się do różnych sfer życia człowieka („Ryby bez głów” Andrzeja Wróblewskiego, „Ptaki” Jerzego Tchórzewskiego). Pojawiają się znaczenia metaforyczne, a deformacja przybiera formę groteski. „Po części jest to wynik ścisłych związków z teatrem, ale także z literacką tradycją groteski, purenonsensu, surrealizmu i swoistej narodowej autoironii”. Groteska wydaje się najbardziej istotną cechą tej sztuki; właśnie poprzez nią następuje wyrażenie najbardziej zasadniczych treści naszej rzeczywistości społecznej.

Na temat groteskowego etapu twórczości Hieronima Skurpskiego pisałam przy okazji tematyki wojennej w rozdziale „Okupacja - jak przetrwać, jak reagować”. Jak widać, powstałe wówczas grafiki w cyklu „Adoracje” mieściły się w ogólnopolskim nurcie, a ten powodował zmienne interpretacje i wywoływał dyskusje.

Hieronima ucieszyła opinia koleżanki; tak ją skomentował - Na tym polega wielkość efektu... Bo tak to jest: człowiek chciałby osiągnąć cel od razu, a to trzeba lat... Jeśli traktuje się go z pewną powagą, poświęca się całe życie temu.

Wskazówka ta może brzmi jak mowa-trawa, ale nie jest przecież pozbawiona sensu”.

Helena Piotrowska

******

Książkę Heleny Piotrowskiej „Życie jest sztuką a sztuka życiem. Rzecz o Hieronimie Skurpskim” można nabyć w olsztyńskich księgarniach, jak również u wydawcy Edytor Wers (tel. 089 527-79-46) lub u autorki (kontakt: helenapiotrowska@poczta.onet.pl).