Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza w piątek (20.09) o godzinie 19.00 na koncert „Dante” inaugurujący 79. sezon artystyczny w tej instytucji kultury.

Wystąpią:
» Alexandr Iradyan - dyrygent
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
» Witold Paprocki - prowadzenie koncertu

Program:
» Wolfgang Amadeusz Mozart - Divertimento D-dur KV 136
» Thomas Adès - balet „Dante” (polskie prawykonanie)
część I. Inferno.

„Fakt, że w czwartek „Dante” spotkał się z gorącą i przedłużoną owacją na stojąco, nie jest w ogóle niespodzianką. Adès bez dwóch zdań jest awangardystą, a to dzieło w całym swoim wysublimowaniu zadziwia przystępnością - wyraźnie ludyczne, żywiołowe, a w ostatecznym rozrachunku - wspaniałe”

Joshua Barone
New York Times

Czasami programy koncertów są podróżą od mroku i melancholii do pełnego nadziei uniesienia ducha... Tym razem jednak będzie inaczej.

Rozpoczniemy Divertimentem D-dur Wolfganga Amadeusza Mozarta. Ten modny w XVIII wieku gatunek swą nazwę zawdzięcza włoskiemu czasownikowi divertire - zabawiać. Utwory tego typu umilały czas damom i dżentelmenom ówczesnych dworów arystokratycznych podczas spotkań towarzyskich. Wolfgang Amadeusz Mozart, mistrz z Salzburga, napisał ich ponad dwadzieścia, a to, które usłyszymy podczas koncertu, jest jednym z najczęściej wykonywanych. Zawiera w sobie to, co melomani kochają w muzyce drugiego spośród klasyków wiedeńskich: lekkość, radość i dyskretna elegancja.

Drugi, i ostatni zarazem utwór zaprosi publikę do eksplorowania zdecydowanie mroczniejszych obszarów. Poprzez wrota opatrzone napisem: „porzućcie wszelką nadzieję wy, którzy tu wchodzicie” zejdziemy do... piekła. Wysłuchamy bowiem Inferna, czyli części pierwszej baletu „Dante” będącego muzyczną interpretacją „Boskiej komedii”, której dokonał brytyjski kompozytor Thomas Adès. Przypomnijmy fragment opisu krainy ciemności z pierwowzoru literackiego:

„Dłoń mi na dłoni położył i lice
Ukazał jasne, duchem natchnął śmiałem,
Po czym wprowadził w głębin tajemnice.
Stamtąd westchnienia, płacz, lament chorałem
Biły o próżni bezgwiezdnej tajniki.
Więc, już na progu stając, zapłakałem.
Okropne gwary, przeliczne języki,
Jęk bólu, wycia, to ostre, to bledsze,
I rąk klaskania, i gniewu okrzyki
Czyniły wrzawę, na czarne powietrze
Lecącą wiru wieczystymi skręty,
Jak piasek, gdy się z huraganem zetrze (...)”

Dante Alighieri, „Boska Komedia” I 3, 19-30

Pomimo posępnej tematyki, muzyka Adèsa bynajmniej nie jest ponura. Można raczej wysłyszeć w niej ekspresję, sarkazm, a nawet odrobinę humoru, dzięki czemu makabryczne sceny przedstawione w „Boskiej komedii” zyskują nowe kolory, a może nawet nową interpretację?

Prapremiera baletu „Dante” odbyła się w Royal Opera House w Londynie w 2021 roku, a już w następnym dzieło zabrzmiało w jednej z najsłynniejszych prestiżowych sal koncertowych świata: Walt Disney Concert Hall (kwiecień 2022 roku pod batutą Gustavo Dudamela). Od tego czasu „Dante” był wystawiany w takich miejscach jak Palais Garnier w Paryżu, Det Kongelige Teater w Kopenhadze i innych.

Tego wieczoru ten wyjątkowy utwór wykona Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej pod batutą Alexandra Iradyana. Dyrygent konstatuje: „Przygotowania do zaprezentowania tego niezwykłego arcydzieła polskiej publiczności trwają. Już nie mogę się doczekać! Nie mam wątpliwości, że balet „Dante” pozostawi niezatarte wrażenie na wszystkich, którzy go doświadczą”.

Alexandr Iradyan - dyrygent

Dyrygent, kompozytor i pianista urodzony w 1990 roku w Erewaniu, występował w ponad piętnastu krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Rosji, Francji, Belgii, Niemczech, na Białorusi, w Uzbekistanie, Gruzji i Stanach Zjednoczonych.

Karierę rozpoczął w wieku 16 lat, kiedy wraz z Narodową Orkiestrą Filharmonii Armeńskiej wykonał własny koncert fortepianowy. Jest zwycięzcą wielu ważnych konkursów, takich jak: Międzynarodowy Konkurs im. Arama Chaczaturiana (I nagroda) i Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Jekaterynburgu (grand prix). Muzyka Alexandra Iradyana wykonywana była w Carnegie Hall w Nowym Jorku, BOZAR w Brukseli i innych prestiżowych salach. W 2014 roku balet Iradyana Memos of Suicide wystawiony był na deskach Narodowego Teatru Opery i Baletu w Erewaniu.

Artysta ukończył studia kompozytorskie w Państwowym Konserwatorium w Erewaniu w 2014 roku, zaś dyrygenturę studiował w Konserwatorium Królewskim w Brukseli. W 2016 roku przeprowadził się do Berlina, by studiować z Międzynarodowej Akademii Dyrygentury przy Universität der Künste u Stevena Sloane’a. Od ukończenia studiów w 2019 roku mieszka i pracuje w Berlinie, gdzie jest wykładowcą swojej uczelni, a także dyrektorem artystycznym i dyrygentem Sonoris Orchestra Berlin. Pełni także funkcję dyrygenta gościnnego Narodowej Orkiestry Kameralnej Armenii. Współpracuje z licznymi orkiestrami na całym świecie, z którymi wykonuje zarówno repertuar klasyczny, jak i współczesny. W czerwcu 2020 roku Alexandr Iradyan zdobył nagrodę specjalną w Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim im. Arama Chaczaturiana, co dało mu możliwość wystąpienia w Olsztynie z Orkiestrą Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej.

Artysta ma koncie współpracę z tak znakomitymi muzykami i zespołami, jak: Mischa Maisky, Maxim Vengerov, George Pehlivanian, Belgijska Orkiestra Narodowa, Orkiestra Symfoniczna Radia i TV w Słowenii. Uczestniczył w kursach mistrzowskich, które prowadzili Robin Ticciati (Deutsches Symphonie Orchester), Sir Roger Norrington, Grzegorz Nowak (Royal Philharmonic Orchestra of London). Dyrygował takimi orkiestrami, jak: Brandenburger Symphoniker, Hochschulorchester der UdK, Staatstheater Cottbus, Bochumer Symphoniker, Kammerorchester Prenzlau, Naubrandenburger Symphoniker.

Zapraszamy!