Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza w najbliższy piątek (17.11), o godzinie 19.00, na koncert symfoniczny.

Wystąpią:
» Piotr Wacławik - dyrygent (występ w ramach III nagrody, która została przyznana podczas VII Ogólnopolskiego Konkursu Młodych Dyrygentów im. Witolda Lutosławskiego w Białymstoku)
» Péter Zoltán (Węgry) - klarnet
» István Kosztándi (Węgry) - skrzypce
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
» Jan Popis - prowadzenie koncertu

Wprowadzenie do koncertu godz. 18.00, sala kameralna filharmonii - Jan Popis

Program:
» Johannes Brahms - Tańce węgierskie: I (g-moll), VI (D-dur), V (g-moll)
» Károly Goldmark - I Koncert skrzypcowy a-moll, op. 28
» Frygyes Hidas - Concerto semplice na klarnet i orkiestrę smyczkową
» Ferenc Liszt - Poemat symfoniczny Preludia nr 3. S 97 (Les Préludes)

Podczas wieczoru węgierskiego w olsztyńskiej filharmonii nie zabrzmi ani odrobina muzyki inspirowanej folklorem madziarskim. Usłyszymy za to dzieła ukazujące jak blisko kompozytorom węgierskim XIX i XX wieku było do głównych nurtów stylistycznych swoich czasów i jak świetny posiadali warsztat. Ba, niektórzy, choćby Ferenc Liszt, byli wręcz czołowymi przedstawicielami sztuki dźwięków swojej epoki.

Wieczór otworzą trzy Tańce węgierskie niemieckiego kompozytora Johannesa Brahmsa, w których... folkloru węgierskiego nie ma prawie wcale. W rzeczywistości melodie tych arcypopularnych miniatur pochodzą głównie od cygańskich muzyków wywodzących się z różnych miejsc Europy Środkowej, których kompozytor słuchał w Wiedniu. Są więc raczej recepcją popularnego folkloru miejskiego niż opracowaniami prawdziwych melodii ludowych, co w żadnym stopniu nie umniejsza ich wartości artystycznej i wielkiej popularności, którą cieszą się od ponad stulecia.

W bliskim do brahmsowskiego stylu utrzymany jest znakomity, choć w Polsce rzadko wykonywany, I Koncert skrzypcowy a-moll op. 28 Karla Goldmarka. Opera Królowa Saby, autorstwa tego trzy lata starszego od Brahmsa austriacko-węgierskiego kompozytora, przez kilka dekad utrzymywała się na afiszu i przyniosła twórcy tak wielkie uznanie, że okrzyknięto go następcą Richarda Wagnera. Koncert skrzypcowy, którego prawykonanie odbyło się w 1878 roku w Wiedniu, jest prawdziwym majstersztykiem - Goldmark sam był skrzypkiem, nic więc dziwnego, że potrafił wyzyskać w pełni zarówno techniczne i wyrazowe możliwości instrumentu solowego. Przy czym wszechobecna wirtuozeria zawsze pozostaje w służbie muzyki, wzorem innych wielkich koncertów XIX stulecia: Czajkowskiego, Brahmsa czy Dvořáka. Nie ma w tym „pełnokrwistym” romantycznym dziele pustych przebiegów, nie ma dłużyzn. Jest emocjonalna głębia, wartka narracja, świetna orkiestracja i dużo wpadających w ucho tematów.

Inny, lżejszy i bardziej „rozrywkowy” charakter ma o sto lat późniejsze klarnetowe Concerto semplice Frigyesa Hidasa, zmarłego w 2007 roku kompozytora i pianisty, szefa wielu ważnych instytucji muzycznych Budapesztu. Zgodnie z tytułem to muzyka urokliwie prosta, nawiązująca do osiągnięć neoklasycyzmu, a więc niemal w pełni tonalna, melodyjna, o przejrzystej fakturze, z rytmami i harmonią zdradzającymi zamiłowanie kompozytora do jazzu.

Wieczór węgierski zakończy jeden z najpopularniejszych utworów Ferenca Liszta - poemat symfoniczny Preludia. Genialny pianista i muzyczny wizjoner, który - jak sam przyznawał - nigdy nie nauczył się płynnie mówić po węgiersku - był może najbardziej kosmopolitycznym twórcą węgierskim. To Liszta uznaje się za twórcę nowego romantycznego gatunku muzycznego - poematu symfonicznego. Porywające emocjonalnie, zachwycające rozmachem koncepcji formalnej i genialną instrumentacją dzieła są zawsze ściśle splecione z komentarzami literackimi. Jednak nie zawsze to one stanowiły inspirację. W przypadku Preludiów słowny wstęp kompozytor dopasował już po napisaniu utworu. W zainspirowanym wierszem Alfonsa Lamartina opisie Liszt pyta: „Czyż życie nie jest szeregiem preludiów do owej nieznanej pieśni, której pierwszą wzniosłą nutę intonuje śmierć?”. I kontynuuje: „Miłość jest świetlaną jutrzenką każdego serca. Lecz komuż dane było uniknąć zniszczenia pierwszych rozkoszy szczęścia przez huczącą burzę, która zimnym oddechem rozpędza jego piękne iluzje i śmiertelnym gromem niszczy jego ołtarz nadziei - a któraż najgłębiej zraniona dusza nie chciałaby po takich wstrząsach pieścić swych wspomnień w miłym zaciszu wiejskiego życia? Ale mąż nie zniesie długo przyjemnego spokoju wśród kojących nastrojów przyrody i gdy zabrzmi bojowy sygnał surm, pospieszy na niebezpieczny posterunek, by w zgiełku zyskać pełną świadomość siebie samego i swojej siły”.

Piotr Wacławik - dyrygent

Od sezonu artystycznego 2022/2023 pełni funkcję dyrygenta-asystenta Filharmonii Narodowej w Warszawie. Został również wybrany na stanowisko dyrygenta-asystenta na rok 2024 w Aspen Music Festival and School w USA. Jest także doktorantem i wykładowcą Akademii Muzyki i Sztuk Scenicznych im. Leoša Janáčka w Brnie oraz asystentem w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach.

Piotr Wacławik jest laureatem wielu nagród na międzynarodowych konkursach dyrygenckich. W 2022 roku otrzymał III nagrodę na VII Ogólnopolskim Konkursie Młodych Dyrygentów im. Witolda Lutosławskiego. Otrzymał również I nagrodę na „V Atlantic Coast International Conducting Masterclass and Competition” (2019), I nagrodę na „London Classical Soloists International Conducting Masterclass and Competition” (2018), II nagrodę oraz nagrodę Orkiestry Symfonicznej na II Ogólnopolskim Konkursie Studentów Dyrygentury im. Adama Kopycińskiego we Wrocławiu. Zdobył także nagrodę pozaregulaminową na X Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim „Jeunesses Musicales” w Bukareszcie (2019). Latem 2019 roku zadebiutował w Stanach Zjednoczonych w ramach Aspen Music Festival and School. W 2019 i 2022 roku otrzymał nagrodę - Robert Spano Conductor Prize, a w 2023 nagrodę główną - Aspen Conductor Prize.

Jako dyrygent zadebiutował w wieku 19 lat z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej. W sezonie 2019/2020 był dyrygentem-rezydentem Opery i Filharmonii Podlaskiej. Był również dyrygentem-rezydentem Filharmonii Świętokrzyskiej w sezonie 2022/2023, dyrygentem-asystentem w Operze Śląskiej (2019/2020) oraz w Operze Krakowskiej (2020-2022).

Swoje umiejętności dyrygenckie doskonalił pod okiem m.in.: Jormy Panuli, Leonarda Slatkina, Alana Gilberta, Michaila Jurowskiego, Cristiana Măcelaru, Roberta Spano, Marka Stringera. Współpracował z Tonhalle-Orchester Zürich w ramach X Międzynarodowego Mistrzowskiego Kursu Dyrygenckiego pod kierunkiem Davida Zinmana.

W 2020 roku ukończył z wynikiem celującym studia w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej prof. Mirosława Jacka Błaszczyka i Krzysztofa Firlusa w klasie violi da gamba. Wcześniej edukował się w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Wojciecha Kilara w klasie skrzypiec.

Péter Zoltán (Węgry) - klarnet

Urodził się w 1973 roku w Hódmezővásárhely na Węgrzech. Ukończył z wyróżnieniem Konserwatorium Muzyczne i Akademię Muzyczną im. Ferenca Liszta w Segedynie w klasie klarnetu. Od 2007 roku jest głównym klarnecistą i liderem sekcji Orkiestry Symfonicznej w Segedynie. Z zespołem tym występuje również jako solista - wykonywał m.in. koncerty klarnetowe Mozarta, Webera, Coplanda, utwory Mendelssohna i kompozytorów współczesnych.

W 1990 roku Péter Zoltán był głównym klarnecistą European Youth Orchestra, a w sezonie 1997/1998 - głównym klarnecistą Gustav Mahler Youth Orchestra, którą dyrygowali m.in. Claudio Abbado, Pierre Boulez, Kent Nagano, Semyon Bychkov i Iván Fischer.

Artysta otrzymał wiele wyróżnień, m.in. drugą nagrodę w Konkursie Leó Weiner Memorial w Segedynie (1992), Bessenyei Ferenc Artistic Prize (2011), nagrodę dla Najlepszego Muzyka Orkiestrowego Roku Orkiestry Symfonicznej w Segedynie (2013), Nagrodę Komitatu Csongrád (2014).

István Kosztándi (Węgry) - skrzypce

Artysta urodził się w rumuńskim Brețcu w 1963 roku. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w Szkole Muzycznej w Kluż, a kontynuował w tamtejszej Akademii Muzycznej im. G. Dimy w klasie profesora Barbu Casiu. Uczestniczył w kursach mistrzowskich prowadzonych przez takich skrzypków, jak: István Ruha, Ruggiero Ricci, György Kurtág. W 1988 roku zdobył I nagrodę i specjalną nagrodę krytyków w Konkursie im. G. Dimy w Kluż.

Od 1986 do 1991 roku był członkiem Orkiestry Filharmonii w Oradei. Po przeprowadzce na Węgry został głównym koncertmistrzem i solistą Orkiestry Symfonicznej w Segedynie. W latach 1995-2000 był również koncertmistrzem Metropolitalnej Orkiestry Kameralnej w Lizbonie.

Jako solista występował z najważniejszymi orkiestrami rumuńskimi (Timișoara, Arad, Oradea, Satu-Mare, Kluż, Iasi, Konstanca, Sf. Gheorghe, Miercurea-Ciuc, Braszów, Târgu Mureș, Bukareszt), węgierskimi (Segedyn, Szeged, Budapeszt, Békéscsaba), portugalskimi (Lizbona, Porto, Aveiro) i chińskimi (Szanghaj). Regularnie daje recitale solowe, koncertuje też jako kameralista.

W sezonach 1991/1992 i 2000/2001 zdobył tytuł Muzyka Roku w Segedynie. Od 2003 roku jest profesorem na Wydziale Muzycznym Uniwersytetu w Segedynie.

Zapraszamy!