Olsztyn24

Zeszyty literackie zainaugurowały niedawno swoją nową serię wydawniczą „Podróże”. Pozycjami, które wprowadzają na rynek tę serię są trzy książki dotyczące słonecznej Italii: „Obrazy Włoch. Rzym” Pawła Muratowa, „Włoskie Miniatury” Adama Szczucińskiego oraz „Pamięć Włoch” Wojciech Karpińskiego.

Podróże do Włoch są właściwie oddzielnym gatunkiem polskiej literatury. Wybierali się tam lub mieszkali Iwaszkiewicz, Herling-Grudziński, Herbert. I opisywali swoje refleksje, przemyślenia i obserwacje na temat tej kolebki europejskiej cywilizacji. Oczywiście największy sukces na tym polu odniósł Herbert, ale te książki trudno ze sobą porównywać - każda jest zapisem osobistego doświadczenia człowieka, który staje przed największym na świecie zbiorem sztuki i kultury. Mało kogo pozostawia Italia obojętną.

Nie inaczej jest z książką Karpińskiego - to także bardzo personalny zapis podróży, ale podróży człowieka doń gruntownie przygotowanego. Karpiński odwołuje się chętnie i wyczerpująco do poprzedników. Jednocześnie, jak sam podkreśla, daje się ponieść wielkiej „włoskiej przygodzie” - prądowi wspaniałych artystów, pisarzy i... polityków.

Jego książka ukazała się bowiem po raz pierwszy na krótko po wprowadzeniu stanu wojennego. Warto więc odczytać w niej zawarte refleksje i aluzje polityczno-społeczne, przemycane pod gruntowną analizą renesansowych dziejów półwyspu oraz myśli politycznej autorów takich jak Machiavelli.

Karpiński podkreśla we Włoszech indywidualność - indywidualność kraju i kultury, ale także turysty i podróżnika. Dla niego Włochy to przede wszystkim kraj ogromnych możliwości rozwoju dla tego, kto je odwiedza. Muzea, galerie i ruiny tego kraju są nadal aktualnym elementem rzeczywistości - niezbędnie potrzebnym każdemu, kto chce się uważać za człowieka myślącego i osadzonego w europejskiej kulturze.

Podkreślając to wszystko nie zapomina Karpiński o wielkiej radości, zwyczajnej przyjemności odwiedzania tego kraju. Jego książka przypomina, że choć dla Europejczyka wizyta we Włoszech to absolutny obowiązek, to jednak nigdy nie jest to obowiązek przykry. Tam, nawet kamienie patrzą optymistycznie w przyszłość.

Ta książka to pozycja absolutnie obowiązkowa, która mimo ponad dwudziestu lat od pierwszego wydania nadal jest niezwykle interesująca, aktualna i porywająca.

Mateusz Fafiński

******
Tytuł: Pamięć Włoch
Autor: Wojciech Karpiński
Wydawnictwo: Zeszyty literackie
Rok wydania: 2008
Liczba stron: 224