Olsztyn24

Mury dawnej synagogi w Barczewie 2 czerwca wypełniły dźwięki muzyki klasycznej w wykonaniu wirtuoza wiolonczeli Marcina Zdaniuka. Koncert był formą podziękowania mieszkańcom, dzięki których zaangażowaniu synagoga wygrała 1 milion zł na rewitalizację.

Barczewska bożnica jest jedynym w naszym regionie tego typu obiektem ogólnodostępnym, który pozostał niezniszczony w czasie „nocy kryształowej” w 1938 roku. Obecnie działa tu Powiatowa Galeria Sztuki „Synagoga”, ale tylko w sezonie letnim, ze względu na brak ogrzewania. Gdy więc w lutym ubiegłego roku fundacja Most The Most ogłosiła konkurs „Nasz zabytek”, mieszkańcy regionu zgłosili dawną bożnicę, wskazując na jej nietuzinkową rolę i charakter, a także potrzebę ocalenia tego wyjątkowego miejsca. Dzięki ich zaangażowaniu synagoga wygrała spośród ponad 40 zgłoszonych obiektów w województwie warmińsko-mazurskim. Tym samym pozyskała 1 milion zł na rewaloryzację.

Koncert Marcina Zdunika jest formą podziękowania mieszkańcom za ich solidarność i zaangażowanie w konkurs. - Cieszę się razem z Państwem i życzę szybkiego powrotu synagogi do dawnej świetności. Podpisaliśmy z właścicielem obiektu, czyli Powiatem Olsztyńskim, umowę na współpracę na siedem lat, więc z pewnością nie jest to ostatni koncert, na którym się spotykamy - mówiła Róża Zabojszcz, manager ds. komunikacji i PR fundacji Most the Most.

Czerwcowy koncert zamyka wyjątkowo krótki w tym roku sezon artystyczny w Synagodze. Rozpoczyna się tu bowiem gruntowny remont. - W 2020 roku synagoga została zeskanowana, a odkrywki konserwatorskie ujawniły oryginalne kolory na drzwiach, oknach, filarach i babińcu. W ubiegłym roku Powiat zlecił badania architektoniczne i opracowanie dokumentacji projektowej. Na badania, ekspertyzy techniczne, projekt budowlany elewacji, stolarek oraz wnętrz uzyskaliśmy dotację Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w wysokości 50 tys. zł. Dokumentacja jest już gotowa, mamy wszystkie pozwolenia potrzebne do rozpoczęcia budowy. W tej chwili przygotowujemy postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, w wyniku którego zostanie wyłoniony wykonawca robót budowlanych. Zakładamy, że prace zakończą się w 2024 roku - wyjaśnia Andrzej Abako, starosta olsztyński.

Celem rewaloryzacji dawnej synagogi jest poszerzenie zakresu jej działalności. Docelowo budynek ma być całorocznym miejscem integracji społeczności lokalnej, obcowania z kulturą, miejscem warsztatów na temat kultury warmińskiej. - Bez przeszłości nie ma przyszłości, dlatego chcemy zachować pamiątki z czasów, gdy synagoga powstała. Zachowało się ich wiele, jak choćby dawna sala modlitwy dla mężczyzn oraz empora, wykorzystywana jako babiniec, w ogrodzie znajduje się fragment mykwy - łaźni żydowskiej, w 2017 roku w ogrodzie powstało lapidarium z odzyskanych macew z barczewskiego kirkutu. Sztuka z kolei jest tym, co łączy pokolenia, uczy wzajemnego szacunku, a naszą misją jest łączenie ludzi o różnych poglądach, tradycjach, zwyczajach i religii - podsumowuje Krystyna Szter, wieloletnia kurator Powiatowej Galerii Sztuki „Synagoga”, prezes barczewskiego oddziału Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”.