Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska zaprasza w niedzielę (12.03), o godzinie 18.00, na recital fortepianowy Antonia Di Cristofano (Włochy). Wieczór poprowadzi Jagienka Perlikiewicz-Kass.

Program:
» Wolfgang Amadeus Mozart - Sonata fortepianowa nr 10 C-dur K330
» Robert Schumann - Arabeska op. 18
» Johannes Brahms - 6 utworów na fortepian op. 118, nr 1, 2, 3
» Fryderyk Chopin - Scherzo b-moll op. 31
» Ferenc Liszt - Vallée d’Obermann
» Alban Berg - Sonata op. 1
» Fryderyk Chopin - Polonez-Fantazja As-dur op. 61.

Recital włoskiego pianisty Antonia Di Cristofano będzie krótką antologią muzyki fortepianowej, powstałej na przestrzeni blisko półtora wieku. Jego ramy stworzą dzieła dwóch wielkich wiedeńczyków: klasyka Mozarta i modernisty Berga, zaś sercem będą utwory romantyków, przede wszystkim Chopina, największego geniusza fortepianu wszech czasów.

Sonata fortepianowa C-dur KV 330 Wolfganga Amadeusa Mozarta jest jednym z tych utworów klasyka, który zadziwia swoją prostotą i słodyczą. Jak pisze Alfred Einstein, sonatę skomponował Mozart po nagłej i niespodziewanej śmierci matki w 1778 roku „dla odzyskania wewnętrznej swobody. To jedno z najbardziej ujmujących dzieł Mozarta, w którym cienie Andante cantabile rozjaśniają się w bezchmurny, czysty błękit”. Finałowe Allegretto zawiera w sobie melodię prostej piosenki - oto prawdziwy Mozart, tak zachwycający swoją eterycznością, unoszącą się ponad ciemnymi dolinami życia.

Zagłębia się w nie z kolei Johannes Brahms w Sześciu utworach fortepianowych op. 118, przedostatnim zbiorze kompozycji na fortepian. Sam kompozytor nazwał je nawet „kołysankami swojego bólu”. Powstały podczas zaledwie kilku letnich tygodni 1892 roku, ale wydają się raczej zanotowanymi i oszlifowanymi pomysłami kilku lat, które kompozytor zebrał w jednym opusie. Można je nazwać intymnymi wyznaniami, choć przecież Brahms, doskonały pianista, nadał jednocześnie niektórym z nich szlif wirtuozowski. Ich przeciwieństwem wydaje się Arabeska C-dur op. 18 Roberta Schumanna, skomponowana w trudnym dla kompozytora okresie, gdy walczył o rękę swojej ukochanej (i przyszłej żony), Clary. Pod względem faktury i formy (rodzaj ronda) to miniatura z pewnością oryginalna, ale w sumie jest raczej uroczym utworem salonowym w stylu wiedeńskim niż jakimś ważkim wyznaniem. Co innego Dolina Obermanna S. 160 Ferenca Liszta, pochodząca z pierwszego tomu Lat pielgrzymstwa. Nie brakuje tu tak charakterystycznych dla Liszta popisowych „szarż” i „galopad”, choć zawsze pozostają one w służbie idei i uczuć. Ta epicka, rozbudowana miniatura nawiązuje do powieści Obermann francuskiego pisarza Étienne’a Piverta de Senancour, której akcja rozgrywa się w Szwajcarii. Jej romantyczny bohater, znużony życiem, udaje się w Alpy, aby tam odnaleźć sens egzystencji. „Czego pragnę? Czym jestem? Czego oczekiwać od natury?”, pyta sam siebie. A pytania te, wpisane przez Liszta do pierwszego wydania dzieła, padają również w muzyce.

Zupełnie pozbawione programu są natomiast utwory Fryderyka Chopina. Największy polski kompozytor nie znosił wręcz, gdy doszukiwano się w jego muzyce inspiracji literackich, choć wielu to czyniło. Nic dziwnego - skłania do tego narracyjna wyrazistość wielu dzieł Chopina, choćby Poloneza-Fantazji As-dur op. 61, w którym próbowano doszukiwać się dźwiękowej ilustracji koncertu Jankiela z Pana Tadeusza. W arcydziele tym, długi czas nierozumianym, jest jednak coś zdecydowanie więcej. Artur Hedley ujął to tak: „Oto duch, który tchnie z tego poloneza: duma wobec przeszłości, skarga wobec teraźniejszości i - nadzieja na przyszłość”. Mieczysław Tomaszewski podkreślał z kolei, że „żaden inny utwór Chopina nie łączy w sobie w tak bardzo ograniczonej, a kontradykcyjnej jedności tych dwu momentów: polskiego heroicznego gestu i romantyczno-onirycznej melancholii”. Z kolei o Scherzu b-moll op. 31 napisał: „Muzyka toczy się z taką siłą, z takim ładunkiem emocjonalnym, jakby miała wypaść z ram, wypaść z toru, po którym się toczy”. Chwilę wytchnienia stanowi środkowe trio w rytmie wirującego walca, arkadyjskie, rozśpiewane i rozchwiane. Scherzo b-moll zawiera niewątpliwie muzykę jednocześnie demoniczną i ekstatycznie liryczną.

Chronologicznie najpóźniejszego w programie recitalu utworu, Sonaty fortepianowej op. 1 Albana Berga, nie byłoby, gdyby nie nowatorskie osiągnięcia Chopina i Liszta (a potem Wagnera i innych) w zakresie harmonii. Sonata - jednoczęściowa, niezwykle zwarta i nasycona treściowo - była pracą dyplomową, pisaną na studiach u Arnolda Schönberga w latach 1907-1908. Berg w sposób zaskakująco samodzielny i dojrzały daje w niej odpowiedź na kryzys tonalności. Choć w kilku miejscach można doszukać się tu tonacji h-moll i późnoromantycznego języka muzycznego, to jednak całość zapowiada już wyraźnie modernistyczne przemiany muzyki europejskiej pierwszej połowy XX wieku.

Antonio Di Cristofano - fortepian

Artysta ukończył w 1986 roku klasę fortepianu w Konserwatorium im. Luigiego Cherubiniego we Florencji. Jako solista występował z takimi zespołami, jak: Orkiestra Kameralna we Florencji, Orkiestra Symfoniczna w Lecce, Orkiestra Magna Grecia, Sycylijska Orkiestra Symfoniczna, Solisti Aquilani, Orkiestra Milano Classica, Sinfonica Abruzzese, Orkiestra w San Remo, FVG Mittleurope Orchestra, Orkiestra Radia w Bukareszcie, Orquesta Sinfonica de l’Estado de Mexico, Orkiestra Radia i Telewizji w Albanii, Orkiestra Symfoniczna w Ankarze, Orkiestra Symfoniczna Radia Praskiego, Orkiestra Filharmonii Czeskiej, Orkiestra Symfoniczna w Izmirze, Wiener Mozart Orchester, Toronto Sinfonia, Philarmonique de Montreal, Jerusalem Symphony, Filharmonia Słowacka, Kärntner Sinfonieorchester, Orkiestra Symfoniczna w Dubrowniku, Stambulska Orkiestra Symfoniczna, Orquestra do Norte, Sinfonica di Sao Paulo, Thuringen Orchester, Filharmonia Morawska, Euro Sinfonietta Wien, a ostatnio orkiestra mediolańskiej La Scali. Współpracował z takimi dyrygentami, jak G. Taverna, M. Bosch, M. Alsop, C. Schulz, M. Zanini, C. Olivieri-Munroe, L. Svarovsky, A. Chernushenko, M. Sieghart, T. Kuchar.

Antonio Di Cristofano koncertował w najważniejszych włoskich salach i teatrach. Wśród nich są Teatr im. Verdiego we Florencji, Teatro Bibbiena w Mantui, Sala im. Pucciniego w Konserwatorium im. Verdiego z Mediolanie, Teatro Politeama w Palermo, Auditorium San Barnaba w Brescii. Występował również w Rumunii, Hiszpanii, Meksyku, Stanach Zjednoczonych, Turcji, Chorwacji, Czechach, Rosji, Korei Południowej, Francji, Austrii, Niemczech, Kanadzie, Norwegii, Japonii, Chinach, Szwajcarii, Albanii, Izraelu, Anglii, Portugalii, Bułgarii, na Ukrainie, w Belgii, Brazylii, Serbii, Argentynie, Szwecji, Republice Południowej Afryki, Estonii, Finlandii, Egipcie i Polsce.

W 2006 i 2007 debiutował w Carnegie Hall w Nowym Jorku i Złotej Sali wiedeńskiego Konzerthausu. Był jurorem międzynarodowych konkursów pianistycznych w Madrycie, Moskwie, Walencji, Monterrey, Astanie, Gdańsku, Nowym Sadzie, Hongkongu, Malmö, Akwizgranie, Cleveland. Wykładał w Konserwatorium im. Czajkowskiego w Moskwie, Konserwatorium w Walencji, SMC Academy w Seulu, w czasie Letniej Akademii w Dubrowniku, Konserwatoriach Ningbo, Sofii, Salonikach, Wiedniu i na wielu uniwersytetach amerykańskich. Otrzymał trzykrotnie Paul Harrys Fellows od Rotary Club. Jest profesorem gościnnym Konserwatorium Xiamen w Chinach i Letniej Akademii Orfeusz w Wiedniu. W 2018 otrzymał nagrodę Grifone d’Oro od miasta Grosseto.

Zapraszamy!