Olsztyn24

Do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, po 31 latach, powróciła zabytkowa ikona rosyjska z przedstawieniem Archanioła Michała, skradziona z muzeum w 1990 roku. Dzisiaj (21.12) w Zamku Kapituły Warmińskiej w Olsztynie odbyła się konferencja prasowa, podczas której muzealnicy oraz przedstawiciele Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu zaprezentowali odzyskaną ikonę, przypomnieli okoliczności kradzieży oraz opowiedzieli o okolicznościach odzyskania zabytku.

Podczas kradzieży z włamaniem do olsztyńskiego zamku, która zaistniała w dniach 5-7 grudnia 1990 roku, sprawcy skradli z urządzonej w Muzeum Warmii i Mazur wystawy „Ikona rosyjska - dawne rzemiosło artystyczne - nabytki z lat 1970-1989” 29 ikon. Wśród skradzionych obiektów była m.in. datowana na II poł. XVI wieku, pochodząca z Rosji ikona w srebrnej ramie zdobionej w technice filigranu i emalii. Wartość skradzionych dzieł ze szkół moskiewskiej i nowogrodzkiej oceniono na 912 milionów ówczesnych złotych. Do dzisiaj sprawcy nie zostali ustaleni, ani też nie udało się odzyskać skradzionych ikon. Obiekty zarejestrowano w krajowym wykazie zabytków skradzionych i wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem, prowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W lipcu 2020 roku pracownik Wydział ds. Restytucji MKDNiS rozpoznał skradzioną ikonę na dostępnej on-line ekspozycji w Muzeum Ikon w Recklinghausen. Dzieło było częścią cennej kolekcji sztuki wschodnio chrześcijańskiej, złożonej z blisko 250 obiektów, głównie greckich i rosyjskich ikon drewnianych. Kolekcję podarował miastu Recklinghausen w 2019 roku dr Reiner Zerlin. Latem 2020 roku kolekcja ta została zaprezentowana na wystawie czasowej w Kunsthalle w Recklinghausen.

Wykorzystując system informacji o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej tzw. systemu IMI, MKDNiS zwróciło się w sprawie ikony do Ministerstwa Kultury i Nauki Nadrenii Północnej-Westfalii. W odpowiedzi strona niemiecka potwierdziła, że faktycznie jest to poszukiwane przez Polskę dzieło sztuki, a Muzeum Ikon w Recklinghausen wyraża gotowość zwrotu obiektu. Jednocześnie Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie zweryfikowało tożsamość ikony w oparciu o posiadane dokumenty oraz materiał fotograficzny.

Zwrot skradzionej z Muzeum Warmii i mazur ikony to pierwszy zwrot skradzionego dzieła sztuki na podstawie przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, przy którym wykorzystano system informacji o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej, tzw. system IMI. Zwrot był możliwy dzięki ścisłej współpracy Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z Muzeum Warmii i Mazur oraz ze stroną niemiecką.

Dzisiaj w południe przedstawiciele Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu uroczyście przekazali odzyskaną ikonę dyrektorowi Muzeum Warmii i Mazur. Uroczystość zarejestrowaliśmy kamerą wideo. Zachęcamy do obejrzenia nagrania.