Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza w nadchodzący piątek (12.11), o godzinie 18.00, na pierwszy z dwóch Koncertów jubileuszowych z okazji 75-lecia Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej. Współorganizatorem wydarzenia jest Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Wystąpią:

» Piotr Sułkowski - dyrygent
» Alexander Gadjiev (Włochy/Słowenia) - fortepian, laureat II nagrody 18. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 2021, Nagroda Krystiana Zimermana za najlepsze wykonanie sonaty
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

W programie koncertu:

» Feliks Nowowiejski:
- Uwertura Powrót Syna Marnotrawnego
- Poemat symfoniczny Śmierć Ellenai op. 17 nr 3
- Marsz pretorianów z oratorium Quo Vadis op. 13
» Maciej Zieliński - Uwertura koncertowa na orkiestrę (prawykonanie - utwór specjalnie napisany na jubileusz Filharmonii)
» Fryderyk Chopin - Koncert fortepianowy f-moll op. 21

Trudno wyobrazić sobie uroczysty koncert jubileuszowy w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej bez utworów jej patrona, Feliksa Nowowiejskiego. Trudno również wyobrazić sobie, by tego wieczoru nie zabrzmiała muzyka Fryderyka Chopina, skoro zaledwie trzy tygodnie wcześniej zakończył się w Warszawie Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Dołóżmy do tego dzieło napisane specjalnie na ten wieczór przez Macieja Zielińskiego, a otrzymamy program idealnego koncertu jubileuszowego.

Twórca melodii Roty obecny jest nieprzerwanie, od ponad stu lat, w kulturze polskiej. Ale z ogromnego dorobku Feliksa Nowowiejskiego wykonywana była tylko drobna część. Talent Nowowiejskiego, potwierdzony światową popularnością jego oratoriów, przyćmiony został przez Karola Szymanowskiego i jego następców. Dyskredytowano przy tym autora Legendy Bałtyku jako kompozytora wtórnego, epigona późnego romantyzmu. Brakowało - i wciąż brakuje - wydań nutowych jego większych dzieł. Trudno więc przecenić fakt, że w ostatniej dekadzie artyści Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej i zaproszeni soliści pod kierunkiem Piotra Sułkowskiego, wykonali aż trzy wielkie oratoria najsłynniejszego barczewianina. Okazało się, że muzyka ta ma wielki potencjał: jest znakomicie napisana i niezwykle efektowna.

Na koncercie jubileuszowym usłyszymy uwerturę do oratorium Powrót syna marnotrawnego - kompozycję, która nie jest składanką motywów, lecz spójną opowieścią streszczającą całe oratorium. Odnajdziemy tu echa Berlioza i Wagnera, wyłaniają się również motywy przewodnie: akordy grane przez fagoty, kontrafagot, blachę z tłumikami, smyczki i organy symbolizują surową postać biblijnego Ojca, zaś wiolonczele i altówki grają melancholijny temat Syna. Z kolei poruszająca Śmierć Ellenai nawiązuje do poematu Anhelli Juliusza Słowackiego i słynnego obrazu Jacka Malczewskiego. Jest muzyczną, bardzo kameralną (tylko smyczki i klarnet) ilustracją trzynastego rozdziału Anhellego, w którym była zbrodniarka, towarzyszka tytułowego bohatera, umiera na sybirskim wygnaniu, a jej ciało zostaje wniebowzięte przez anielicę Eloe. Na przeciwległym biegunie znajduje się najsłynniejszy fragment Quo Vadis - bombastyczny, militarny Marsz pretorianów, który pojawia się w drugiej scenie oratorium. Bardzo często wykonywany bywa na koncertach jak osobny utwór, i trudno się dziwić - swoją chwytliwą melodią i symfonicznym rozmachem zawsze wywiera na słuchaczach wielkie wrażenie.

Jakie wrażenie wywrze Uwertura koncertowa Macieja Zielińskiego? Przekonamy się podczas uroczystego wieczoru, gdy zabrzmi po raz pierwszy. W zamierzeniu twórcy, jednego z czołowych polskich kompozytorów średniego pokolenia, ma wykorzystywać „współczesne brzmienie orkiestry symfonicznej i współczesne techniki orkiestrowe w unikatowy sposób”. Zapowiada się niezwykle ciekawie, bo Maciej Zieliński lubi korzystać z postmodernistycznej wolności i zderzać ze sobą nieoczywiste, unikatowe pomysły fakturalne, brzmieniowe czy narracyjne.

W drugiej części koncertu na estradzie olsztyńskiej filharmonii wystąpi Alexander Gadjiev, laureat tegorocznego Konkursu Chopinowskiego, którego krytycy nazwali „wizjonerem” i „rewolucjonistą”. Komentatorzy podkreślali też, że pianista nie przejmuje się kanonami wykonawczymi i gra „swojego” Chopina. W Olsztynie powtórzy Koncert fortepianowy f-moll op. 21, który wykonywał w finale Konkursu. Chopinowskie arcydzieło jest żarliwym wyznaniem miłości do sopranistki Konstancji Gładkowskiej. Robert Schumann w recenzji nie krył entuzjazmu: „Stoi tak wysoko, że zaledwie dosięgnąć go można, aby ucałować rąbek królewskiej szaty”. W formie i konwencji utwór nawiązuje do popularnych koncertów stylu brillant z pierwszych dekad XIX wieku. Tadeusz Zieliński, pisząc o tym rodowodzie, określa charakter partii solowej jako „popisowy i dekoracyjny” z „bogactwem wirtuozowskich i ornamentalnych figur pianistycznych”, w czym niewątpliwie ma rację. Ale ma też rację podkreślając, że konwencja ta połączyła się tu z „subtelną poezją, marzycielską aurą i finezją brzmienia, odsłaniając w istocie nową - jakże ujmującą - jakość estetyczną”. I choć każda z części ma inny charakter - marszowy, nokturnowy, taneczny - „jednoczy je i zestraja kategoria liryzmu, która zdominowała tematy wszystkich części Koncertu”, jak ujął to Mieczysław Tomaszewski.

Alexander Gadjiev

Urodził się 23 grudnia 1994 r. Studiuje w Mozarteum w Salzburgu w klasie Pavla Gililova oraz w Hanns Eisler Hochschule w Berlinie pod kierunkiem Eldara Nebolsina. Zdobywca I nagród prestiżowych konkursów pianistycznych: IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu oraz Monte-Carlo Piano Masters (2018). Pianista wystąpił też na wielu festiwalach, m.in. MITO Settembre in Musica w Turynie, Festiwalu Rubinsteina w Łodzi, Festiwalu Muzyki Kameralnej w Salzburgu. Współpracował z orkiestrami symfonicznymi w Monte Carlo, Tokio, Nagoi, Kyoto, Pradze czy Katowicach (NOSPR). W 2018 r. wydał debiutancką płytę Literary Fantasies z utworami Liszta i Schumanna.

Zapraszamy!