Olsztyn24

W Olsztynie otwarto wczoraj (21.09) wystawę „Odzyskane – Zagospodarowane – Zdemitologizowane. Miejsca i ludzie Ziem Zachodnich i Północnych 1945–2020”. Planszowa ekspozycja stanęła na Placu Jana Pawła II.

„Odzyskane - Zagospodarowane - Zdemitologizowane. Miejsca i ludzie Ziem Zachodnich i Północnych 1945-2020” to wystawa przygotowana przez Instytut Zachodni w Poznaniu we współpracy z Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych - Muzeum w wielu miejscach. Równolegle została otwarta w Poznaniu, Olsztynie, Opolu, Szczecinie i we Wrocławiu.

Na wystawę składają się zdjęcia pochodzące ze zbiorów instytutu, w znacznej mierze wykonane w drugiej połowie lat 40. XX w. w ramach prowadzonych wówczas ekspedycji naukowych na Ziemie Zachodnie i Północne. Ukazują one tereny nowo przyłączone do Polski w wyniku II wojny światowej wraz z charakterystycznymi tam zjawiskami: zniszczeniami wojennymi, życiem toczącym się pośród gruzów i wojskowego sprzętu, migracjami ludzi i podjętej przez nich odbudowy we wszystkich wymiarach ludzkiego życia.

Wystawę otwiera opowieść o masowej wymianie ludności, która dokonała się na tych terenach, a która była konsekwencją politycznych decyzji o zmianie granic oraz wzmianka o prof. Zygmuncie Wojciechowskim, zasłużonym dla badań nad tytułowymi ziemiami założycielu Instytutu Zachodniego, którego 120. rocznica urodzin przypadała w 2020 r. Dalej widzowie mają szansę spojrzeć powojenne kadry z życia miast, miasteczek i wsi Ziem Zachodnich i Północnych, a potem porównać je z późniejszymi ujęciami tych samych miejsc i uchwycić zmianę, jaka dokonała się na Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku, Warmii i Mazurach oraz na Pomorzu Zachodnim do lat 90. XX w., a następnie do dzisiaj.

Wystawa jest kolejną ekspozycją przygotowaną w ramach Sieci Ziem Zachodnich i Północnych. Prócz 3 wystawy stałych (we wrocławskim Centrum Historii Zajezdnia, szczecińskim Centrum Dialogu Przełomy oraz w niedawno otwartej wystawie Regionalnej Izby Pamięci w Kątach Wrocławskich) instytucje zrzeszone w sieci przygotowały dotychczas wiele ekspozycji czasowych, jednak dopiero teraz po raz pierwszy można zobaczyć tę samą wystawę w tym samym czasie w 5 miastach, będących siedzibami instytucji zrzeszonych w sieci. Jest to zatem swego rodzaju zmaterializowanie idei „Muzeum w wielu miejscach”.

Sieć Ziem Zachodnich i Północnych tworzą: Instytut Śląski w Opolu, Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Szczecinie - oddział Centrum Dialogu Przełomy, Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu. Jest to program realizowany ze środków i pod auspicjami Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu.