Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska zaprasza w piątek (15.11), o godzinie 19, na kolejną odsłonę cyklu „Odlotowe koncerty”. Tym razem „polecimy” do Wielkiej Brytanii.

Przed rozpoczęciem wieczoru, o godzinie 18.00 w sali kameralnej filharmonii Piotr Matwiejczuk przeprowadzi wprowadzenie do koncertu.

Wystąpią:
» Alexander Walker (Wielka Brytania) - dyrygent
» Hayoung Choi (Korea Płd.) - wiolonczela (laureatka I nagrody III Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. Krzysztofa Pendereckiego - Kraków 2018. Nagroda specjalna za wykonanie utworu K. Pendereckiego. Nagroda pozaregulaminowa Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej)
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Program:
» Ralph Vaughan Williams - Uwertura z suity The Wasps
» Edward Elgar - Koncert wiolonczelowy e-moll op. 85
» Edward Elgar - Enigma Variations op. 36.

Uwertura The Wasps Ralpha Vaughana Williamsa to prawdziwy fajerwerk orkiestrowy. Nie bez przyczyny: nauczycielem angielskiego kompozytora w Konserwatorium Paryskim był między innymi genialny instrumentator, Maurice Ravel. Niezwykła umiejętność łączenia wyszukanej, barwnej orkiestracji z melodiami ludowymi Wysp Brytyjskich to cecha szczególna twórczości Williamsa, zapalonego zbieracza i wydawcy folkloru, który ocalił od zapomnienia wiele angielskich pieśni tradycyjnych. W 1908 roku jego macierzysta uczelnia, Uniwersytet w Cambridge, zamówiła u niego muzykę do fragmentów komedii Arystofanesa Osy. Williams przyjął zamówienie - tak powstało osiemnaście krótkich utworów, w tym uwertura, która znalazła się w programie Odlotowego Koncertu. Osy to ostra satyra na pieniactwo Ateńczyków, na demagoga Kleona, który zainicjował praktykę płacenia obywatelom, wybieranym dorocznie w losowaniu na stanowiska sędziów, trzech oboli zamiast jednego - temat wciąż bardzo aktualny. Muzyka do starożytnej sztuki po raz pierwszy zabrzmiała w interpretacji New Symphony Orchestra pod dyrekcją kompozytora na uroczystym koncercie w Queens Hall w 1912 roku. To wciąż jeden z popularniejszych utworów Williamsa, często wykonywany, znakomicie ilustrujący tytułowe osy, a więc Ateńczyków - czyli po prostu polityków.

Edward Elgar pisał Koncert wiolonczelowy e-moll op. 85 w 1919 roku, a więc w czasie, kiedy Arnold Schönberg pracował nad koncepcją dodekafonii. Angielski kompozytor zaś pisał tak, jakby od czasów Schumanna i Liszta niewiele się zmieniło. Choć Elgar komponował w starym stylu, wypracował swój własny, charakterystyczny styl. Melancholijny koncert wiolonczelowy miał być jego łabędzim śpiewem - to ostatni duży utwór kompozytora, podsumowujący też późnoromantyczny okres w historii muzyki nie tylko angielskiej. Rok wcześniej, w 1918, Elgar przeszedł zabieg wycięcia migdałków, w tamtych czasach u człowieka w jego wieku dość niebezpieczny. Podobno kiedy wybudził się z narkozy, poprosił o papier i ołówek i zanotował melodię, która stała się pierwszym tematem utworu. Dzieło znakomicie wykorzystuje możliwości wiolonczeli, która z jednej strony została ukazana jako instrument wirtuozowski, z drugiej - bardzo liryczny, melancholijny, o ciepłym brzmieniu. To także instrument radzący sobie świetnie we współzawodniczeniu z dużą orkiestrą symfoniczną. Koncert ma nietypową, czteroczęściową budowę, na dodatek wszystkie części bywają grane bez przerwy lub łączone są pierwsza z drugą i trzecia z czwartą. We wszystkich też dominuje ten sam klimat emocjonalny: zamyślenie, tęsknota, elegijny i kontemplacyjny charakter - zupełnie inaczej, niż we wcześniejszych, bardziej pompatycznych dziełach Anglika. Wpływ na tę zmianę miała I wojna światowa, która sprawiła, że pogodny człowiek, jakim Elgar był wcześniej, stracił wiarę w ludzi i świat.

Edward Elgar to twórca uważany za odnowiciela muzyki angielskiej pod koniec XIX wieku. Można też uznać go za jednego z ostatnich wielkich romantyków, ale romantyków klasycyzujących, czego najlepszym przykładem są Wariacje Enigma op. 36. W dziele tym kompozytor połączył brzmienie wielkiej orkiestry symfonicznej, prawdziwie romantyczną aurę tajemnicy oraz idee muzyki programowej z klasyczną formą wariacji. Enigma to temat i czternaście wariacji, z których każda jest portretem znajomego, przyjaciela, muzyka, artysty, żony kompozytora, a także autoportretem samego Elgara. Każda z wariacji, prócz jednej, została opisana inicjałami lub przydomkami portretowanych osób. W charakteryzowaniu muzyką poszczególnych postaci chodzi nie tylko o przyporządkowanie do osób tematów muzycznych, które mają oddawać ich charakter, lecz także o naśladowanie pewnych zachowań - np. charakterystycznego śmiechu. Tajemnica inicjałów i przydomków została już dawno rozwiązana - zrobił to sam kompozytor. Na przykład pierwsza wariacja „C.A.E.” poświęcona została żonie Elgara, Caroline Alice Elgar: czterodźwiękowy motyw, na którym jest oparta, Elgar gwizdał, gdy przekraczał próg domu, by dać znać żonie, że już wrócił. Trzynasta wariacja nie jest oznaczona, ale badacze przypuszczają, że tajemnicza Romanza jest portretem Helen Weaver - narzeczonej kompozytora, która w 1884 roku zerwała zaręczyny i wyjechała do Nowej Zelandii.

Hayoung Choi

Wiolonczelistka urodzona w Bielefeld w Niemczech w 1998 w rodzinie południowokoreańskiej. W wieku trzynastu lat została najmłodszą w historii zwyciężczynią Międzynarodowego Konkursu im. Johannesa Brahms w Austrii. Zdobyła także pierwsze nagrody w Międzynarodowych Konkursach Wiolonczelowych im. Antonia Janigro w Chorwacji i Justusa Dotzauera w Niemczech. Otrzymała Nagrodę Landgrafa Hesji i Nagrodę Muzyczną im. Leydy Ungerer. Ostatnio została laureatką pierwszej nagrody i dwóch nagród specjalnych III Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. Krzysztofa Pendereckiego.

Jako solistka Hayoung Choi występowała między innymi z orkiestrą Kremerata Baltica, Cameratą Salzburg, Orkiestrą Opery we Frankfurcie, Barcelońską Orkiestra Kameralną, London Trinity Labans Conservatoire Orchestra, Sungnam Philharmonic Orchestra i Suwon Philharmonic Orchestra. Wiolonczelistka występowała na prestiżowych festiwalach: City of London Festival in England, Amsterdamskim Biennale Wiolonczelowym, Festiwalu Wiolonczelowym w Kronbergu, Festiwalu Prades Pablo Casals we Francji, Supercello Festival w Pekinie, Festiwalu Artdialog w Szwajcarii. Jako kameralistka współpracowała z tak znakomitymi muzykami, jak Gidon Kremer, Christian Tetzlaff, Kim Kashkashian, Jörg Widmann, Mitsuko Uchida, Antoine Tamestit, Elena Bashkirova and Martin Helmchen. Uczestniczyła w kursach mistrzowskich, które prowadzili Sir Simon Rattle, Christoph Eschenbach, Daniel Barenboim, Sir András Schiff.

Hayoung Choi rozpoczęła edukację muzyczną na Narodowym Koreańskim Uniwersytecie Sztuk, później studiowała w Purcell School of Music w Wielkiej Brytanii. Uczyła się również u prof. Fransa Helmersona na Akademii w Kronbergu. Od 2017 roku kontynuuje tam studia podyplomowe w klasie prof. Wolfganga Emanuela Schmidta.

Alexander Walker

Dyrygent, który specjalizuje się w odkrywaniu nieznanej i zapomnianej muzyki. Przywrócił praktyce wykonawczej, a także zarejestrował na płytach dzieła wielu znakomitych kompozytorów. W 2018 roku Towarzystwo im. Edward Elgara uhonorowało go swoim najwyższym odznaczeniem, Elgar Society Medal, za popularyzowanie muzyki tego angielskiego twórcy. Alexander Walker dołączył w ten sposób do elitarnego grona nagrodzonych dyrygentów, wśród których są Daniel Barenboim, Vladimir Ashkenazy, Sir Andrew Davies i Sir Mark Elder.

W Wielkiej Brytanii artysta współpracował m.in. z BBC Philharmonic (transmisje na antenie BBC Radio 3), City of London Sinfonia, New Queens Hall Orchestra, a niedawno zadebiutował z English Chamber Orchestra w londyńskiej Cadogan Hall. W ostatnich latach rozwijał współpracę z Royal Philharmonic Orchestra - zarówno w studiu nagraniowym, jak i na estradzie. Poprowadził m.in. prestiżowy koncert z okazji rocznicy urodzin Elgara w Malvern. Nagrania muzyki Ignatza Waghaltera i symfonii Havergala Briana, których dokonał z Royal Philharmonic Orchestra i Orkiestrą Symfoniczną Nowa Rosja dla firmy Naxos spotkały się ze znakomitym przyjęciem ze strony krytyków i publiczności. Wydał również albumy z utworami Robina Walkera i Arnolda Grillera.

Od czasu ukończenia studiów w klasie słynnego Ilji Musina w Konserwatorium Petersburskim, pracował w całej Rosji oraz Europie Środkowej Wschodniej i Skandynawii. Regularnie współpracuje z Akademicką Orkiestrą Symfoniczną Federacji Rosyjskiej, zespołem Musica Viva, Orkiestrą Symfoniczną Nowej Rosji i Filharmonią Rosyjską. Ostatnio prowadził również orkiestry Praskiej Filharmonii, Filharmonii George’a Enescu, Filharmonii w Bukareszcie i Belgradzie. Dyrygował wieloma zespołami w Polsce, Rumunii, Finlandii, Danii i na Bałkanach.

Alexander Walker stale współpracuje z Royal Opera House Covent Garden w Londynie, gdzie prowadził wykonania Dziadka do orzechów. Odbył tournee po Stanach Zjednoczonych z Royal Ballet. Występował w Metropolitan Opera House i Kennedy Center, w Teatrze Bolszoj i Teatrze Maryjskim, w Turcji i wielu krajach azjatyckich. W Fińskiej Operze Narodowej dyrygował Jeziorem łabędzim, zaś w Norweskiej Operze Narodowej - Dziadkiem do orzechów. Ma w repertuarze najważniejsze utwory sceniczne Mozarta, Pucciniego, Janáčka, Verdiego, Richarda Straussa, Czajkowskiego i Glinki. Prowadził ich wykonania m.in. w Opera North, Grange Park Opera oraz English Touring Opera. Kierował wykonaniem Turn of the Screw Benjamina Brittena w Narodowej Operze Stambulskiej - było to pierwsze wystawienie utworu scenicznego tego kompozytora w Turcji. W 2011 roku na Oundle International Festival prowadził prapremierę opery Juliana Granta Prophet and Los.

Alexander Walker jest profesorem Trinity Laban Conservatoire i Royal Academy of Music w Londynie, gdzie szefuje również zespołowi Junior Sinfonia.