Olsztyn24

Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie zaprasza w piątek (18.10), o godzinie 19.00, na wieczór muzyczny z cyklu „Odlotowe koncerty”. Tym razem odwiedzimy Brazylię.

Wystąpią:
» Cláudio Cohen (Brazylia) - dyrygent
» Kamil Kuc - obój (Grand Prix I Ogólnopolskiego Konkursu Obojowego w Krakowie oraz nagroda pozaregulaminowa Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej
» Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej.


W programie koncertu:
» Alberto Ginastera - Danzas del ballet Estancia
» Wolfgang Amadeus Mozart - Koncert obojowy C-dur, KV 314
» Heitor Villa-Lobos - Bachianas Brasileiras nr 7

Tytułowa Estancia z baletu argentyńskiego kompozytora Alberta Ginastery to po prostu posiadłość, ranczo, a treść dzieła jest opowieścią o perypetiach miłosnych południowoamerykańskich kowbojów, czyli gauchos. Ginastera skomponował utwór zaledwie trzy lata po zakończeniu nauki w konserwatorium w Buenos Aires. Lincoln Kirstein, współtwórca New York City Ballet, prominentna postać nowojorskiego życia kulturalnego, a wówczas dyrektor zespołu American Ballet Caravan, podczas swojej podróży po Ameryce Południowej usłyszał dyplomowe dzieło Ginastery i tak się nim zachwycił, że zaprosił młodego kompozytora do współpracy. Owocem tej kooperacji była właśnie Estancia. Faktura muzyczna utworu nawiązuje wielokrotnie do muzyki tradycyjnej. Postać gaucho z gitarą stała się jednym z symboli narodowych Argentyny, a wiele akordów w Estancii naśladuje brzmienie gitarowych strun uderzanych w charakterystyczny sposób przez gauchos. Ginastera niemal dosłownie cytuje ludowe piosenki południowoamerykańskie o wyrazistym rysunku rytmicznym, pełne gwałtownych zmian metrum - słychać je szczególnie w tańcu I, III i IV. Wiele z tych melodii zostało przywiezionych w XVI wieku przez konkwistadorów podbijających kontynent. Szczególną urodą odznacza się drugie ogniwo suity, liryczne i pełne impresjonistycznie potraktowanych barw orkiestrowych.

„Proszę, przyślijże mi zaraz zeszycik zawierający koncert obojowy, który napisałem dla Ramma albo raczej dla Ferlendisa. Oboista księcia Esterházy’ego daje mi za to trzy dukaty, a chce dać sześć, jeżeli napiszę dla niego nowy koncert” - pisał Wolfgang Amadeus Mozart w liście do ojca. Wspomniany Koncert obojowy C-dur KV 314 komponowany był wiosną i latem 1777 roku, później zaś przerobiony został na Koncert fletowy D-dur (tonacja wygodniejsza dla flecistów). Pełne wdzięku dzieło o klasycznej, trzyczęściowej budowie należy dziś do żelaznego repertuaru obojowego. Brzmienie tego instrumentu stroikowego, kojarzonego z sielankowymi scenami z życia pasterzy, nieco tęskne, raz figlarne, raz jękliwe, w genialnym ujęciu Mozarta odsyła nas do pejzaży niczym z płócien Antoine’a Watteau: w centrum dostrzegamy postaci w kolorowych, dworskich strojach, zajęte flirtem i zabawą; jednak w cieniu, w zielonym mroku ogrodu, kryje się prawdziwe tło tych igraszek: nieskończona melancholia.

Zanim w Europie Bela Bartók rozpoczął swoje słynne etnomuzykologiczne wyprawy, Heitor Villa-Lobos gromadził już zbiory brazylijskiej muzyki ludowej, będącej prawdziwie wybuchową mieszanką kultury rdzennych indiańskich mieszkańców, przybyszów z Europy i Afryki. Najsłynniejszy kompozytor Brazylii połączył imponującą znajomość melodii i rytmów muzyki swojego kraju z głęboką wiedzą na temat barokowych form muzycznych - tak powstały Bachianas Brasileiras, zbiór dziewięciu suit, zajmujący w bogatej twórczości Villi-Lobosa miejsce szczególne. W opinii kompozytora muzyka Bacha to muzyka dla ludzi, to niemal muzyka ludowa - Brazylijczyk udowadnia aktualność i żywiołowość muzyki Johanna Sebastiana poprzez stworzenie dzieł, które faktycznie brzmią tak, jakby zostały napisane przez Bacha w Brazylii. Bachianas Brasileras są udaną próbą przerzucenia pomostu między kontynentami, kulturami, czasami. W suicie siódmej brzmienie orkiestry oszałamia wielością barw, instrumentów dętych i perkusyjnych. Połączenie barokowego kontrapunktu z brazylijskimi melodiami przyniosło niezwykłe efekty: słychać to zwłaszcza w żywiołowej Toccacie, noszącej podtytuł Desafio („Turniej”) i przywołującej śpiewaczo-poetyckie pojedynki - tradycje przywiezione do Brazylii z Afryki i Portugalii. Wszystkie części utworu noszą podwójne nazwy: „barokową” oraz brazylijską, w języku portugalskim. Ta podwójność nazwy i brzmienia nie jest jednak niczym sztucznym - efektem jest po prostu znakomita, porywająca, ponadczasowa muzyka. „To nie tyle nowa forma muzyczna, co rodzaj przyjętej zasady twórczej” - pisał o Bachianas Brasileras amerykański krytyk Arthur Cohn.

Cláudio Cohen

Dyrygent, skrzypek, solista i kameralista, honorowy obywatel Brasílii, stolicy swojego rodzinnego kraju. To jeden z najpopularniejszych dyrygentów brazylijskich - każdego roku pracuje z najważniejszymi orkiestrami i występuje na najbardziej prestiżowych festiwalach muzycznych w Brazylii. Artysta jest współzałożycielem, głównym dyrygentem i dyrektorem artystycznym Orkiestry Symfonicznej Teatru Narodowego Brazylii (Orquestra Sinfônica do Teatro Nacional Claudio Santoro). Wcześniej, w latach 2006-2010, pełnił funkcję dyrygenta i dyrektora artystycznego Orkiestry Filharmonicznej w Brasílii. Cohen jest członkiem Brazylijskiej Akademii Sztuki i Literatury oraz byłym członkiem Narodowego Komitetu Projektów Kulturalnych. Jego mistrzami w zakresie sztuki dyrygenckiej byli Silvio Barbato, Emílio De César, Roberto Montenegro, Carmine Pinto, Miguel Graça Moura, Christian Ewald.

Jako skrzypek, członek Kwartetu Smyczkowego Brasília, koncertował w Brazylii, Azji, obu Amerykach i Europie, nagrał też dziewięć płyt. Jest laureatem wielu nagród, między innymi: Sharp Prize - Best CD, IX Carlos Gomes Prize, Excellence Album Prize, Accorde Prize. Był nominowany do TIM Music Prize i VII Carlos Gomes Music Prize. Od władz brazylijskich otrzymał liczne wyróżnienia, między innymi: Ordem do Mérito de Brasília no Grau de Oficial, Ordem do Mérito Cultural do Distrito Federal no Grau de Comendador, Ordem do Mérito Judiciário do Trabalho em Grau de Comendador.

Wśród orkiestr, z którymi Claudio Cohen współpracował na całym świecie, znajdują się Sinfônica de Roma, Orchestra Filarmonica Della Calabria, Orquestra Metropolitana de Lisboa, Vogtland Philarmonie Orchestra, Orquestra Sinfônica do Estado do México, Gyor Philharmonic Orchestra, Bergische Symphoniker, North Czech Philharmonic Teplice, Qatar Philharmonic Orchestra, Bachianas Filarmônica, Orquestra Sinfônica de Porto Alegre, Sinfônica de Sergipe, Filarmônica do Espírito Santo, Orquestra Sinfônica de Minas Gerais, Estadual de Londrina, and Sinfônica Paulista.

Claudio Cohen prowadzi klasę skrzypiec na Uniwersytecie w Brasílii.

Kamil Kuc

Utalentowany polski oboista młodego pokolenia, laureat międzynarodowych konkursów solistycznych i kameralnych. Naukę gry na oboju rozpoczął już w wieku dziewięciu lat pod okiem mgr Mirosława Draka w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie. Obecnie kształci się na Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Jerzego Kotyczki oraz jego asystenta mgr Maksymiliana Lipienia. Równocześnie uczestniczy regularnie w kursach mistrzowskich prowadzonych przez światowej klasy oboistów, między innymi Davida Waltera, Stefana Schilliego, Emanuela Abbühla. W 2016 roku otrzymał Grand Prix w Międzynarodowym Konkursie Instrumentalistów Dętych i Perkusyjnych „Horns of Bukovyna” na Ukrainie. Rok później wraz ze swoim zespołem kameralnym Kwintet z Duszą zdobył pierwszą nagrodę w Międzynarodowym Konkursie „Svirel” w Słowenii. Wiosną 2018 roku otrzymał Grand Prix w I Ogólnopolskim Konkursie Obojowym w Krakowie. Jako solista wielokrotnie koncertował z Krakowską Młodą Filharmonią. Współpracuje między innymi z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Sinfoniettą Cracovią, Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej, Sinfonią Iuventus, Santander Orchestra, INSO Lviv. Kamil dąży do rozwoju w każdej sferze muzycznej, zarówno klasycznej jak i rozrywkowej. Poszukuje różnorodnych środków wyrazu w grze nie tylko na oboju, lecz także na saksofonie.