Olsztyn24

Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z grudnia ubiegłego roku uznał, że Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie tereny leśne w Tomaszkowie, które dawniej należały do rodziny Warmiaków. Orzeczenie w tej sprawie jest prawomocne.

Sporne grunty składały się z trzech działek o łącznej powierzchni 12,51 ha. Dawniej wchodziły one w skład nieruchomości rolnej w Tomaszkowie w gminie Stawiguda należącej do rodziny Warmiaków, a konkretnie do Huberta K. Gdy Hubert K. w styczniu 1977 r. wyjechał na stałe do Republiki Federalnej Niemiec, pozostawione przez niego gospodarstwo o powierzchni blisko 40 ha wraz zabudowaniami, decyzją Naczelnika Gminy Stawiguda z dnia 3 stycznia 1977 r., przeszło na własność państwa polskiego. Trzy sporne działki leśne Naczelnik Gminy Stawiguda w kolejnych latach - w roku 1978, 1980 oraz 1987 - przekazał na rzecz Nadleśnictwa Kudypy.

Hubert K. zmarł w Niemczech. Jego spadkobiercą został syn Johannes Cz., który przed kilkoma laty rozpoczął starania o odzyskanie nieruchomości w Tomaszkowie. Efektem tych działań było stwierdzenie przez Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego nieważności decyzji Naczelnika Gminy Stawiguda z 3 stycznia 1977 r. o przejściu na własność państwa m.in. terenów leśnych.

W takiej sytuacji Skarb Państwa - Nadleśnictwo Kudypy wniósł do Sądu Rejonowego w Olsztynie o stwierdzenie, że z dniem 17 stycznia 1987 r. nabył przez zasiedzenie prawo własności 12,51 ha lasu w Tomaszkowie. Wnioskodawca argumentował, że przejął nieruchomość w dobrej wierze i od 1977 roku prowadził na niej samodzielną gospodarkę leśną. Natomiast prawo do niej nabył przez zasiedzenie, na skutek upływu 10 lat nieprzerwanego, niczym niezakłóconego posiadania.

Johannes Cz. jako uczestnik postępowania wniósł o oddalenie wniosku. Przekonywał, że lasy po II wojnie światowej miały przede wszystkim służyć ludności kraju. W jego ocenie Skarb Państwa władał tą nieruchomością dla dobra innych, a takie władanie jest określane mianem władztwa publicznego, które nie może doprowadzić władającego nieruchomością do nabycia jej własności przez zasiedzenie.

Sąd Rejonowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 11 maja 2017 r. stwierdził, że Skarb Państwa - Nadleśnictwo Kudypy nabył przez zasiedzenie prawo własności opisanej we wniosku nieruchomości. Sąd Rejonowy jako początkowy termin biegu zasiedzenia przyjął jednak nie rok 1977, lecz późniejsze daty protokołów z przekazania nadleśnictwu gruntów przez Naczelnika Gminy Stawiguda.

Sąd uznał też, że Skarb Państwa przejmując te grunty działał w złej wierze. Dlatego nabycie przez zasiedzenie prawa ich własności nastąpiło dopiero po upływie 30 lat nieprzerwanego posiadania. Stąd w przypadku działki przekazanej nadleśnictwu najpóźniej, bo w dniu 30 stycznia 1987 r., jej zasiedzenie nastąpiło dopiero z dniem 30 stycznia 2017 r.

Johannes Cz. wniósł apelację od tego rozstrzygnięcia. Skarb Państwa złożył natomiast zażalenie na decyzję sądu pierwszej instancji o obciążeniu kosztami postępowania wnioskodawcę i uczestnika w poniesionym przez nich zakresie.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy w dniu 20 grudnia 2018 r. oddalił apelację Johannesa Cz. oraz zażalenie Skarbu Państwa, uznając je za niezasadne. Sąd Okręgowy ustalił, że nadleśnictwo przejęło sporne grunty w dobrej wierze, ponieważ działało w oparciu o prawomocną decyzję administracyjną o przejęciu tej nieruchomości przez Skarb Państwa. Takie ustalenie skutkowało przyjęciem krótszego terminu zasiedzenia, dlatego też zaskarżone orzeczenie Sądu I instancji zostało zmienione w zakresie dat nabycia prawa własności poszczególnych działek. Sąd Okręgowy stwierdził, że w przypadku działki przekazanej nadleśnictwu najpóźniej jej zasiedzenie nastąpiło z dniem 30 stycznia 2007 r.

Postanowienie w powyższej sprawie jest prawomocne. Służy na nie skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.