Olsztyn24

Już jutro (14.04), o godzinie 17.00, w filii nr 18 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie (ul. Żytnia 71) odbędzie się wykład, współorganizowany przez Lecha Pietrzaka, który poruszy zagadnienia związane z jednym z największych wyzwań współczesnej ochrony przyrody, jakim jest przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu obcych gatunków. Jest to problem bardzo słabo rozpoznawalny poza gronem specjalistów. Choć inwazje obcych gatunków niejednokrotnie niosą ze sobą poważne konsekwencje ekonomiczne i społeczne, w szerszym odbiorze społecznym problem postrzegany jest raczej jako ciekawostka niż realne zagrożenie.

Spotkanie służyć będzie propagowaniu wśród użytkowników ogrodów wiedzy o zagrożeniach związanych z gatunkami obcymi.

W pierwszej części spotkania Lech Pietrzak przeprowadzi wykład wprowadzający pt. „Gatunki obce”, prezentujący zagadnienia ogólne związane z obcymi gatunkami w kontekście ewolucji, bioróżnorodności i mechanizmów oddziaływania na ekosystemy, oraz przykładami gatunków inwazyjnych na świecie. W kolejnej części, dr Joanna Duriasz przedstawi zagadnienia związane z roślinami obcego pochodzenia w ogrodach na naszym terenie, opowie o związanych z nimi zagrożeniach oraz sposobach ich ograniczania.

Szerzej o temacie:

Rozprzestrzenianie się gatunków obcych, w tym gatunków inwazyjnych, stanowi obecnie jedno z największych zagrożeń dla różnorodności biologicznej Ziemi. Zjawisku temu z jednej strony sprzyjają zaburzenia antropogeniczne dotykające w mniejszym lub większym stopniu praktycznie wszystkich typów środowisk, z drugiej strony prowadzone przez człowieka introdukcje gatunków (świadome i nieświadome), na niespotykaną wcześniej skalę. Wskazane zagrożenia dotyczą także Polski. Poprawiająca się sytuacja gospodarcza, intensywność ruchu towarów, wzrastająca mobilność i zasobność Polaków sprzyja pojawianiu się coraz większej liczby gatunków obcych dla naszego regionu geograficznego. Jednocześnie większość siedlisk naszego kraju jest siedliskami przekształconymi antropogenicznie i poddawana jest permanentnym zaburzeniom, co sprzyja udanym introdukcjom obcych gatunków. Niejednokrotnie może to doprowadzić do gradacji i gwałtownego rozprzestrzenienia się przybyszów, co grozi poważnymi przekształceniami, a w skrajnych przypadkach nawet całkowitym zniszczeniem rodzimych siedlisk i gatunków.

Niestety jedno z największych wyznań współczesnej ochrony przyrody, jakim jest przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu obcych gatunków, jest problemem bardzo słabo rozpoznawalnym poza gronem specjalistów. Choć inwazje obcych gatunków niejednokrotnie niosą ze sobą poważne konsekwencje ekonomiczne i społeczne, w szerszym odbiorze społecznym problem postrzegany jest raczej jako ciekawostka niż realne zagrożenie. Sytuację tę zmieniła w ostatnich latach kampania informacyjna i zagrożenie związane z barszczami kaukaskimi, wciąż jednak przyczyny, skala problemu, a przede wszystkim sposoby przeciwdziałania znane są tylko w niewielkim stopniu. Przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z introdukcjami obcych gatunków nie jest proste. Pojawiają się odpowiednie rozwiązania prawne, jak choćby odpowiednie zapisy Ustawy o Ochronie Przyrody czy rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. Bez wątpienia jednak skuteczna walka z napływem gatunków obcych nie jest możliwa bez intensywnych akcji edukacyjnych, zwłaszcza że na skalę problemów w dużym stopniu wpływają codzienne zachowania przeciętnych Polaków sprowadzających i hodujących egzotyczne gatunki. Konieczność działań edukacyjnych podkreślana jest praktycznie w każdym opracowaniu dotyczącym gatunków obcych i inwazyjnych. W tym kontekście, ważną grupą społeczną, którą należy objąć działaniami edukacyjnymi są właściciele ogrodów. Szacuje się, że ogrodnictwo odpowiada nawet za 80% introdukcji obcych gatunków na świecie. Sposób postępowania z roślinami uprawianymi w ogrodach przydomowych i ogródkach działkowych bez wątpienia ma znaczny wpływ na stopień neofityzacji siedlisk w naszym kraju.

Tematyka wykładów dobrana została w taki sposób, by w trakcie wykładu wprowadzającego pt. „Gatunki obce” uczestnicy zaznajomieni zostali ogólnie z zagadnieniem obcych gatunków w kontekście ewolucji, bioróżnorodności i mechanizmów oddziaływania na ekosystemy, oraz przykładami gatunków inwazyjnych na świecie. W kolejnym wykładzie, pt. „Obce gatunki roślin w ogrodach Olsztyna”, przedstawione zostaną zagadnienia związane z roślinami obcego pochodzenia w ogrodach na naszym terenie, związanymi z nimi zagrożeniami oraz sposobami ich ograniczania. Wykłady przeprowadzone zostaną przez specjalistów o stopniu naukowym doktora.

Zapraszamy!