Olsztyn24

W piątek (15.01) o godz.19.00 w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej odbędzie się koncert pt. „Z Nowego Jorku do Teksasu - American POP Koncert”. Będzie to spotkanie z muzyką, która każdemu słuchaczowi skojarzy się z Ameryką. Usłyszmy jazz i blues, muzykę musicalową z Broadwayu, utwory symfoniczne oraz muzykę filmową. A wśród kompozytorów takie nazwiska jak Cole Porter, George Gershwin, Aaron Copland, John Williams.

W muzycznej podróży po Ameryce Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej poprowadzi znakomity dyrygent Mariusz Smolij. Artysta dyryguje orkiestrami w Stanach Zjednoczonych i Europie. American Symphony Orchestra League, prestiżowa organizacja z siedzibą w Nowym Jorku zrzeszająca orkiestry symfoniczne w Ameryce Północnej, umieściła jego nazwisko na liście najwybitniejszych mistrzów batuty.

Mariusz Smolij dyrygował ponad 100 orkiestrami w 26 krajach na czterech kontynentach, występując na najbardziej prestiżowych estradach koncertowych świata, m. in. w nowojorskiej Carnegie Hall, w nowojorskim Lincoln Center, w Kimmel Center w Filadelfii, w ABC Hall w Johannesburgu, w Narodowym Centrum Kultury w Pekinie, w Concertgebouw w Amsterdamie, w Tonhalle w Zurichu czy w Salle Gaveau w Paryżu. W Polsce Mariusz Smolij często współpracuje z Polską Orkiestrą Kameralną oraz z orkiestrą Sinfonia Varsovia, z którą dokonał szeregu nagrań (dla Naxos i CDAccord) i którą prowadził również podczas tournées koncertowych w Japonii, we Francji oraz w USA. Artysta dyrygował gościnnie większością polskich zespołów filharmonicznych i radiowych, m.in. orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie podczas festiwalu Forum Lutosławskiego. W latach 2002-2004 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Wrocławskiej oraz Festiwalu Wratislavia Cantans.

W Stanach Zjednoczonych Mariusz Smolij pełni funkcję dyrektora artystycznego orkiestry kameralnej Riverside Symphonia w New Jersey oraz Acadiana Symphony Orchestra w Louisianie.

W programie koncertu pt. „Z Nowego Jorku do Teksasu - American POP” zostaną m.in. zaprezentowane następujące kompozycje:

» John Williams = The Cowboys Overture (Texas)
» Cole Porter/arr. Custer - Cole Porter Salute (Nowy Jork)
» John Moss (arr) - The Best of Frank Sinatra (Las Vegas)
» George Gershwin - Suita z Porgy and Bess (South Carolina)
» Aaron Copland - Saturday Night Waltz & Hoe Down
» Bob Krogstad (arr) - Curtain Up! (Nowy Jork)
» The Phantom of the Opera, Chorus Line, Gypsy
» John Williams - Harry’s Wondrous World (Hollywood/California)
» Muzyka z filmu „Harry Potter”
» George Gershwin - Embraceable You (Nowy Jork)
» Fiddle Faddle (Kentucky)
» Ward/Gates - America the Beautiful
» Miller/Porter/ Prima Big Bands!

******

Wprowadzenie

Kowbojskie klimaty Teksasu przypomni muzyka Johna Williamsa (ur. 1932) do filmu The Cowboys. Ten kompozytor i dyrygent, długoletni szef orkiestry symfonicznej Boston Pops, należy do chyba najbardziej wziętych i nagradzanych kompozytorów muzyki filmowej naszych czasów. Współpracując przez lata ze Stevenem Spielbergiem, prócz serii z Indianą Jonesem, opatrzył swoją muzyką jeszcze szereg innych filmowych przebojów tego reżysera, a mianowicie: E.T., Gwiezdne wojny, Imperium kontratakuje, Powrót Jedi, Szczęki, Park Jurajski, Lista Schindlera. Skomponował także muzykę do filmów: Superman, Kevin sam w Nowym Jorku, oraz do trzech filmów o Harrym Potterze: Harry Potter i kamień filozoficzny, Harry Potter i komnata tajemnic, Harry Potter i więzień Azkabanu. W dwóch z owych filmów o przygodach Harrego Pottera użył Williams charakterystycznego tematu „Harry’s Wondrous World”, który też usłyszymy w dalszym ciągu wieczoru, a który każe myśleć o Kalifornii i o „fabryce snów” w Hollywood...

Motywy kowbojskie powrócą zaś jeszcze w muzyce Aarona Coplanda (1900-1990), uważanego za „najbardziej amerykańskiego” twórcę amerykańskiej muzyki poważnej, która jest - podobnie jak cała kultura amerykańska - amalgamatem wielu składników: neoklasyki, jazzu, wielkiej, romantycznej symfoniki europejskiej, muzyki popularnej, rozrywkowej czy wreszcie - w nie najmniejszym procencie - lokalnego folkloru amerykańskiej prowincji, jak to można usłyszeć np. w jego popularnych „baletach kowbojskich”: Billy the Kid czy Rodeo. Z tego ostatniego baletu pochodzą Saturday Night Waltz oraz Hoe-Down - taniec w rodzaju ludowych „square dance” z regionu Appalachów. Copland skomponował Rodeo dla zespołu Baletów Rosyjskich w Monte Carlo - grupy, która wraz z wybuchem wojny znalazła schronienie w Stanach Zjednoczonych; balet miał premierę w roku 1942 i cieszy się wielką popularnością, czego może dowodzić na przykład fakt, Iż taneczny motyw „Hoe-Down” w latach 70. wzięło na warsztat trio rocka progresywnego Emerson, Lake & Palmer.

Z Nowym Jorkiem kojarzą się największe przeboje sceny muzycznej. W programie znajdzie się więc klasyka musicalu lat 50. XX w., czyli West Side Story Leonarda Bernsteina oraz fragmenty z opery Porgy and Bess Gershwina z lat 30. - pierwsza „czarna muzyka” na operowej scenie Nowego Jorku. A skoro o Gershwinie mowa, to zabrzmi też jego sławny przebój Embraceable You z musicalu Girl Crazy, który w latach 1930-31 miał 272 przedstawienia, toteż melodia owa stała się wręcz symbolem beztroskich, „swingujących lat dwudziestych”. Nie zabraknie, rzecz jasna, musicali powojennych, które złożą się na efektowny przegląd historii nowojorskiego Broadwayu.

W melodyjny nastrój wieczoru wpiszą się również wielkie, klasyczne już przeboje mistrzów jazzu i piosenki: tych, którzy tworzyli podwaliny pod amerykański fenomen musicalowego stylu. Wśród nich przede wszystkim Cole Porter (1891-1964), który podobnie jak Gershwin szukał swych inspiracji również w Paryżu, a obok niego - Frank Sinatra (1915-1998).

A za podsumowanie tej muzycznej wędrówki po Stanach Zjednoczonych posłuży melodia America the Beautiful, czyli popularna pieśń patriotyczna, sławiąca piękno tego wielkiego kraju, konkurująca nawet z amerykańskim hymnem narodowym. Jej tekst napisała w roku 1893 skromna nauczycielka literatury Katharine Lee Bates (1859-1929), muzykę: Samuel Augustus Ward (1848-1903).

******

Mariusz Smolij - dyrygent

Jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie skrzypiec. W 1986 roku, wraz z założonym przez siebie Kwartetem Smyczkowym im. Krzysztofa Pendereckiego wyjechał do USA. Kontynuował tam studia m.in. w prestiżowej Eastman School of Music w Rochester w stanie Nowy Jork. W 1998 roku z ramienia tej instytucji otrzymał stopień doktorski.

W wyniku zwycięstw w szeregu poważnych konkursów, Mariusz Smolij od wielu lat związany jest stałymi kontraktami z wybitnymi instytucjami muzycznymi w USA. Dyrygował również ponad 100 orkiestrami w 26 krajach na czterech kontynentach, występując na najbardziej prestiżowych estradach koncertowych świata, m. in. w nowojorskiej Carnegie Hall, w nowojorskim Lincoln Center, w Kimmel Center w Filadelfii, w ABC Hall w Johannesburgu, w Narodowym Centrum Kultury w Pekinie, w Concertgebouw w Amsterdamie, w Tonhalle w Zurichu czy w Salle Gaveau w Paryżu.

Na liście prowadzonych przez niego orkiestr znajdują się między innymi: Atlanta Symphony Orchestra, Detroit Symphony Orchestra, Houston Symphony, Rochester Philharmonic, New Jersey Symphony Orchestra, Indianapolis Symphony, Indianapolis Chamber Orchestra, Orchestra of the Lyric Opera - Chicago, Omaha Symphony Orchestra, Missouri Symphony, St. Louis Philharmonic, Symphony of Nova Scotia (Canada), Johannesburg Philharmonic Orchestra (South Africa), Jerusalem Symphony, Israel Symphony Orchestra, Israel Chamber Orchestra, Rotterdam Chamber Orchestra, Orchestra da Camera Fiorentina, Orchestra Teatro Olimpico - Vicenza, Orchestra Sinfonica Lecce (Włochy), Orchestre Lamoureux Paris (Francja), Sinfonieorchester Basel (Szwajcaria), Bergishe Symphoniker, Kiel Philharmonie (Niemcy), Staatsorchester Frankfurt, Bułgarska Filharmonia Narodowa w Sofii, Serbska Filharmonia Narodowa w Belgradzie, Narodowa Filharmonia Boliwii i wiele innych.

Artysta nagrywał dla firm płytowych Hungaroton, CDAccord oraz dla Narodowego Radia USA (NPR). Od 2004 r. regularnie współpracuje z wytwórnią NAXOS. Wydane przez tę firmę CD z muzyką Andrzeja Panufnika, nagrane wspólnie z Polską Orkiestrą Kameralną, zostało wyróżnione w Londynie przez gazetę „London Evening Standard” oraz doskonale ocenione przez wielu krytyków w Europie Zachodniej i USA. Kolejne CD, nagrane z Filharmonią Poznańską, poświęcone było muzyce Tadeusza Szeligowskiego. Sześć ostatnich CD z muzyką kompozytorów węgiersko-amerykańskich (Miklós Rózsa, Eugene Zador) nagrał Mariusz Smolij z Budapesztańską Orkiestrą Symfoniczną. W 2015 r. jego nagranie muzyki Grażyny Bacewicz z zespołem Capella Bydgostiensis otrzymało Nagrodę Fryderyka.

W Polsce dyrygent często współpracuje z Polską Orkiestrą Kameralną oraz z orkiestrą Sinfonia Varsovia, z którą dokonał szeregu nagrań (dla Naxos i CDAccord) i którą prowadził również podczas tournées koncertowych w Japonii, we Francji oraz w USA. Artysta dyrygował gościnnie większością polskich zespołów filharmonicznych i radiowych, m.in. orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie podczas festiwalu Forum Lutosławskiego. W latach 2002-2004 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Wrocławskiej oraz Festiwalu Wratislavia Cantans.

W Stanach Zjednoczonych pełni funkcję dyrektora artystycznego orkiestry kameralnej Riverside Symphonia w New Jersey oraz Acadiana Symphony Orchestra w Louisianie. W latach 1994-1997 był drugim dyrygentem New Jersey Symphony Orchestra, a w okresie 2000-2003 na zaproszenie Christopha Eschenbacha pracował jako stały dyrygent w Houston Symphony Orchestra. Pomiędzy rokiem 1996 a 2000 zajmował pozycję profesora dyrygentury na Northwestern University w Chicago - Evanston, będąc w tym czasie najmłodszym wykładowcą dyrygentury pośród wszystkich czołowych uczelni amerykańskich. Jest wysoce poszukiwanym pedagogiem i prowadził międzynarodowe kursy m.in. w Czechach, na Słowacji, w Stanach Zjednoczonych, w Chinach, w Polsce oraz w Konserwatorium w Zurichu (Szwajcaria). Od 2009 roku jest również gościnnym profesorem i dyrygentem uniwersytetu muzycznego w Tianjin (Chiny).