Olsztyn24

Ten szczególny czar bandoneonu*... to tytuł koncertu symfonicznego w najbliższy piątek (12.06) o godz. 19.00 w Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej. Solistą koncertu będzie grający na akordeonie i bandoneonie Maxim Salnikov.

Artysta jest absolwentem Rosyjskiej Akademii Muzycznej im. Gnesinych w Moskwie. Obecnie jest solistą Twerskiego Towarzystwa Filharmonicznego. Maxim Salnikov to laureat prestiżowych międzynarodowych konkursów akordeonowych: „O Puchar Północy” w Rosji w 1994 roku oraz konkursu w Arrasate w Hiszpanii (1977). Stale koncertuje w Rosji oraz często występuje z recitalami w Niemczech, Anglii, Holandii, Danii, Hiszpanii i Finlandii.

Soliście towarzyszyć będzie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej pod dyrekcją Andreya Kruzhkova - absolwenta moskiewskiego Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego (ukończył je z wyróżnieniem). Aktualnie A. Kruzhkov jest dyrektorem Towarzystwa Filharmonicznego w Twerze, orkiestry kameralnej „Kamerata Rosyjska” i chóru kameralnego „Russian Partes”.

W programie piątkowego koncertu „Ten szczególny czar bandoneonu” usłyszymy następujące kompozycje:

» Izaak Dunajewski - Uwertura z muzyki do filmu Dzieci kapitana Granta
» Georgy Sviridov - Walc z muzyki do opowieści Puszkina Zamieć
» Nicolai Tchaikin - Koncert na akordeon i orkiestrę nr 1 (wersja ostateczna)
» Yevgeny Derbienko - 6 fragmentów muzyki na akordeon i orkiestrę z filmu Złoty cielec
» Astor Piazzolla - Koncert Aconcagua na bandoneon z orkiestrą
» Astor Piazzolla - Tango Café 1930
» Joseph Kosma - Les feuilles mortes (Autumn leaves, Spadające liście)
» Carlos Gardel - Tango z filmu Scent of a Woman (Zapach kobiety )

******

Wprowadzenie

Uwertura z muzyki do filmu „Dzieci kapitana Granta” Izaaka Dunajewskiego (1900-1955) przypomni twórczość tego kompozytora w dziedzinie, w której zyskał on ogromną popularność. Dunajewski był autorem muzyki i piosenek do takich komedii filmowych kręconych w latach trzydziestych XX w., a znanych również w Polsce, jak „Świat się śmieje” ze sławną wówczas piosenką-przebojem „Serce” (1934, tytuł oryg. „Wiesiołyje riebiata”), „Trzej towarzysze” (1935), „Cyrk” (1936). Film „Dzieci kapitana Granta”, według powieści Juliusza Verne’a, powstał w roku 1936. Jego reżyserem był Vladimir Vaynshtok.

Walc z muzyki do opowieści Puszkina Zamieć Georgija Sviridova (1915-1998) to pierwotnie również była muzyka filmowa. Sviridov opatrywał muzyką powstający w roku 1964 film osnuty na opowiedzianej przez Puszkina historii należącej do cyklu pięciu Opowieści świętej pamięci Iwana Pietrowicza Biełkina. Kompozytor ten, wychowanek konserwatorium w Leningradzie, m.in. jako uczeń Dymitra Szostakowicza, uprawiał twórczość różnorodną pod względem gatunkowym. Niejednokrotnie sięgał też po strofy wielkich poetów rosyjskich - Puszkina, Lermontowa, Błoka - nawiązując do tradycji pieśni rosyjskiej XIX w. Nota bene swój pierwszy, debiutancki cykl pieśni, z uznaniem przyjęty przez krytykę, skomponował w roku 1935 również do poezji Puszkina.

Koncert na akordeon i orkiestrę nr 1 Nicolaia Tchaikina (1915-2000) należy do popularnego repertuaru akordeonistów. Kompozytor był jednym z pierwszych, którzy ten instrument wprowadzali na estrady filharmoniczne. Wychowanek konserwatorium w Kijowie, nauczał gry na akordeonie i bajanie w moskiewskiej Akademii imienia Gnesinych. Wśród najważniejszych utworów Tchaikina znajdują się m.in. dwa koncerty na akordeon z orkiestrą, dwie sonaty oraz wiele drobniejszych, efektownych kompozycji o charakterze wirtuozowskim.

6 fragmentów muzyki Yevgeny’ego Derbienki (ur. 1949) do filmu „Złoty cielec” to kolejne tego wieczora nawiązanie do rosyjskich popularnych tradycji muzycznych i filmowych. Tym razem u źródeł inspiracji znalazła się napisana w roku 1931 powieść satyryczna Ilji Ilfa i Eugeniusza Pietrowa Zołotoj tielionok, w Polsce znana bądź, jako Złote cielę, bądź też „Złoty cielec” (ze względu na dwuznaczność tytułu oryginalnego), wydana również pod pod zmienionym tytułem Wielki kombinator. Jej bohaterem jest niejaki Ostap Bender, postać znana już czytelnikom ze sławnej poprzedniej powieści tych samych autorów, zatytułowanej 12 krzeseł: cwaniak i kombinator, próbujący jakoś ułożyć sobie wygodne życie w realiach Rosji porewolucyjnej. Yevgeny Derbienko, absolwent Akademii imienia Gnesinych w roku 1973, podjął następnie pracę w szkole muzycznej w mieście Orzeł nad Oką, gdzie objął również kierownictwo orkiestry rosyjskich instrumentów ludowych. Sam jest autorem ponad 1500 kompozycji, przeznaczonych w dużej części na takie instrumenty jak domra, bałałajka, i oczywiście akordeon.

Muzyka Astora Piazzolli (1921-1992) to zjawisko fascynujące. Kompozytor rozkochany w argentyńskim tangu, całe swoje życie poświęcił próbom zgłębienia ducha tego tańca i oddania w swej muzyce jego idealnej kwintesencji. Można powiedzieć, iż jak sto lat wcześniej Chopin mazurki i polonezy, tak w XX wieku Piazzolla tango wyniósł do rangi koncertowego poematu, barwnego i pełnego wyrafinowanych brzmień, przeznaczonego już nie tyle do tańca, co do skupionego słuchania.

Koncert Aconcagua na bandoneon z orkiestrą to piękny, pełen poezji utwór o tradycyjnej budowie trzyczęściowego koncertu (Allegro marcato-Moderato-Presto). Natomiast tango Café 1930 jest częścią jednego z najsłynniejszych dzieł Piazzolli: ukończonego w roku 1986 cyklu Historie du Tango (Historia tanga). W czterech częściach cyklu kompozytor przywołuje klimaty początków tego gatunku i dekoracje, w których rozgrywał się teatr owego tańca w swoich kolejnych odsłonach. Mamy tu, zatem kolejno takie cztery części-obrazy: Bordello 1900, Café 1930, Nightclub 1960 oraz Koncert dzisiejszy. Do poszczególnych tytułów Piazzolla dodał krótkie własne komentarze. I tak umieszczone w prezentowanym koncercie drugie tango z cyklu zapowiada Piazzolla następująco: Café 1930. To nowy wiek tanga. Ludzie już nie tańczą tak, jak tańczyli w latach 1900. Wolą po prostu słuchać. Tango stało się bardziej muzyczne, bardziej romantyczne. Uległo więc całkowitej przemianie: ruchy są powolniejsze, harmonie nowe i pełne melancholii. Czasami tango bywa teraz śpiewane.

Les feuilles mortes Josepha Kosmy (1905-1969) to jeden z tych przebojów wszechczasów, które chyba już nigdy się nie zestarzeją. Znany w setkach opracowań i przeróbek, z rozmaitymi tekstami, w różnych przekładach, w języku angielskim jako Autumn leaves, po polsku jako Martwe liście, zaś w przekładzie Jeremiego Przybory: Jesienne liście. Kompozytor tej melodii urodził się w Budapeszcie, później działał w Berlinie, gdzie m.in. współpracował z Bertoltem Brechtem, zaś od roku 1933 zamieszkał w Paryżu, zmuszony do ukrywania się w czasie wojny; był autorem muzyki do filmów Marcela Carné („Komedianci”, oryg. „Les Enfants du Paradis”) i Jeana Renoira („Towarzysze broni”, oryg. „La Grande Illusion”, „Zasada gry”, oryg. „La règle du jeu”). Piosenki Kosmy śpiewali m.in. Juliette Greco oraz Yves Montand.

Tango Por Una Cabeza Carlosa Gardela (1890-1935) z filmu „Zapach kobiety”, to jedna ze scen filmowych, które przeszły do legendy, a kompozytor, którego melodię Por Una Cabeza tańczy w filmie niewidomy porucznik z przypadkowo spotkaną dziewczyną - to niekwestionowany mistrz gatunku, autor ponad 1500 utworów w rytmach tanga. Rzeczony przebój skomponował on w roku 1935, w roku swojej śmierci, a nieoczekiwane zrządzenie losu symbolicznie naznaczyło jego następcą młodego Astora Piazzollę. Spotkali się w Nowym Jorku, dokąd rodzina Piazzolli przeniosła się w roku 1925 z Argentyny. Gardel, piszący muzykę prostą, adresowaną do masowego odbiorcy, czczony w Argentynie jak bohater narodowy, znalazł prędko wspólny język z chłopcem, który miał stać się w przyszłości kimś skrajnie odeń odmiennym: wyrafinowanym poetą tanga. I oto 24 czerwca 1935 r. Piazzolla miał lecieć samolotem razem z zespołem Gardela, lecz ojciec nie puścił go na tę wycieczkę. Samolot rozbił się w pobliżu Medelin w Kolumbii, Gardel i wszyscy pasażerowie zginęli, zaś Astor Piazzolla stał się niejako dziedzicem tradycji, by po latach podnieść tę muzykę na wyżyny artyzmu.

******

Maxim Salnikov - akordeon

Solista Twerskiego Towarzystwa Filharmonicznego. Absolwent Akademii im. Gnesinych. Laureat prestiżowych, międzynarodowych konkursów akordeonowych: „O Puchar Północy” w Rosji (1994) oraz konkursu w Arrasate w Hiszpanii (1997).

Prowadzi ożywioną działalność koncertową. Dysponuje szerokim i różnorodnym repertuarem, obejmującym muzykę ludową, transkrypcje muzyki klasycznej na akordeon oraz twórczość kompozytorów współczesnych.

Występuje w znanych salach koncertowych Rosji, takich jak Sala im. Czajkowskiego Filharmonii Moskiewskiej czy Mała Sala im. Glinki Filharmonii Petersburskiej. Jest stałym uczestnikiem festiwali w Twerze: Jesieni Muzycznej, Międzynarodowego Festiwalu Bachowskiego, Bożonarodzeniowego Festiwalu Muzyki Chóralnej „Z wiarą - w trzecie millenium” i innych. Co roku odbywa podróże koncertowe z recitalami w Niemczech, Anglii, Holandii, Danii, Hiszpanii, Finlandii.

Artysta regularnie wzbogaca swój repertuar o nowe propozycje. W 2007 r. wraz z orkiestrą „Kamerata Rosyjska” przygotował program poświęcony Astorowi Piazzolli, prezentowany w Moskwie oraz w Kostromie, Wołogdzie i Permie.

W dorobku ma również płyty CD: solową (1998), w duecie, gdzie razem z nim gra wirtuoz domry V. Majorow (Ton-Studio Van-de Mac Biiten, Holandia 2000), płytę z orkiestrą „Kamerata Rosyjska” (Studio Filharmoniczne w Twerze).

Za osiągnięcia na polu sztuki otrzymał dwukrotnie nagrodę gubernatora Obwodu Twerskiego (2006, 2007).

Andrey Kruzhkov - dyrygent

Dyrektor Towarzystwa Filharmonicznego w Twerze, orkiestry kameralnej „Kamerata Rosyjska” i chóru kameralnego „Russian Partes”.

Urodzony w roku 1977, ukończył z wyróżnieniem Konserwatorium im. Czajkowskiego w Moskwie. W roku 2003 na festiwalu w Kyoto w Japonii kierował Międzynarodową Orkiestrą Symfoniczną i japońskim chórem młodzieżowym. W roku 2004 prezentował muzykę rosyjską na dorocznym festiwalu w Montevideo, prowadząc Państwową Orkiestrę Symfoniczną Radia i Telewizji „Sodre”.

Od roku 2003 stoi na czele chóru kameralnego „Russian Partes” a od 2004 - również orkiestry kameralnej „Camerata Rosyjska” przy Twerskim Towarzystwie Filharmonicznym. Pod jego kierownictwem zespoły te zyskały doskonałą reputację i rozszerzają repertuar o dzieła nowe, trudne i rzadko wykonywane, otrzymując szereg nagród krajowych i zagranicznych.

W 2011 r. Andrey Kruzhkov otrzymał tytuł Honorowego Pracownika Kultury i Sztuki Obwodu Twerskiego.

******

Bilety w cenie:
bilet normalny 50 zł,
bilet ulgowy 40 zł,
karta melomana 25 zł
Kasa biletowa czynna pon.-pt. w godz.10-18
oraz na dwie godziny przed koncertem.

******

* Bandoneon to rodzaj harmonii ręcznej w typie concertiny, często mylony z akordeonem. Zbudowany został w 1854 r. w Niemczech przez Heinricha Banda i od jego nazwiska pochodzi nazwa instrumentu. Pierwotnie miał służyć do grania muzyki religijnej w kościołach; współcześnie wykorzystywany jest przede wszystkim do grania tanga (bardzo popularny instrument w Argentynie). Wybitnym wirtuozem bandoneonu był Astor Piazzolla.