Olsztyn24

BWA Galeria Sztuki w Olsztynie zaprasza w najbliższy czwartek (9.10) o godzinie 18.00, na otwarcie wystawy „Okrągły Stół 1989 w fotografii Erazma Ciołka”.

W bieżącym roku mija 25 lat od „Okrągłego Stołu”, jednego z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu - tzw. wybory czerwcowe. Negocjacje prowadzone były od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 przez przedstawicieli władz PRL, opozycji solidarnościowej oraz kościelnej. Prowadzone były w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie Pałac Prezydencki) w Warszawie, przy specjalnie skonstruowanym, dużym, okrągłym stole.

16 września rozpoczęły się, znane jako rozmowy w Magdalence, pertraktacje władz państwowych z przedstawicielami ruchu solidarnościowego i kościoła katolickiego, podczas których głównym ogniskiem zapalnym była kwestia legalizacji NSZZ „Solidarność”. Uzgodniono, iż „Okrągły Stół” powstanie w połowie października, a jego tematyką będzie: „model funkcjonowania państwa i życia publicznego, przyspieszenie rozwoju i modernizacja gospodarki narodowej, kształt polskiego ruchu związkowego”. Październikowy termin nie został jednak dotrzymany, ponieważ „Solidarność” nie zgadzała się na warunki rządowe: żądała legalizacji oraz nieingerowania w skład strony solidarnościowo-opozycyjnej przyszłego Okrągłego Stołu.

27 września 1988 roku stanowisko premiera objął Mieczysław Rakowski, 14 października został natomiast powołany jego gabinet. W grudniu rozpoczęły się obrady X Plenum Komitetu Centralnego PZPR, podczas którego dyskutowano możliwość rozmów z „Solidarnością” oraz jej legalizacji. Spowodowały one duży konflikt wewnątrz partii, w tym zmiany w Biurze Politycznym. Ostatecznie, dzięki naciskowi m.in. Jaruzelskiego i Kiszczaka, przyjęto „Stanowisko X Plenum KC PZPR w sprawie pluralizmu politycznego i związkowego”. Umożliwiło to rozpoczęcie przygotowań do obrad Okrągłego Stołu. 27 stycznia 1989 nastąpiło kolejne spotkanie Wałęsy i Kiszczaka, podczas którego ustalono już procedurę i zakres obrad oraz ostateczny termin ich rozpoczęcia.

Jednym z dokumentalistów tych ważnych wydarzeń był znakomity fotograf - Erazm Ciołek. Na kuratorowanej przez Andrzeja Strokę wystawie w sali kameralnej BWA obejrzeć można będzie jego zdjęcia z tego właśnie okresu. Wystawa potrwa do 16 listopada. Wydarzenie objęte zostało Honorowym Patronatem Prezydenta Olsztyna.

******

Erazm Ciołek (1937 -2012) - artysta fotografik, dziennikarz fotoreporter PAP, CAF, tygodnika „Polityka”, „Gazety Wyborczej”, członek ZPAF. W sierpniu 1980 fotograf strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina; od września 1980 w „Solidarności”. W 1989 r. podczas obrad Okrągłego Stołu fotoreporter przy Lechu Wałęsie. Autor wielu albumów fotograficznych, laureat licznych nagród, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) i złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2011).