Olsztyn24

Już za tydzień muzea na całym świecie zapełnią się miłośnikami historii i sztuki. 18 maja to także szczególna noc na Polach Grunwaldu. Główną atrakcją trzeciej już Nocy Muzeów na grunwaldzkim pobojowisku będzie premiera Panichidy - nabożeństwa za poległych rycerzy, opracowanego na podstawie staropolskiej mowy i prawosławnego nabożeństwa.

Chór Męski OKTOICH przy Cerkwi Prawosławnej św. św. Cyryla i Metodego we Wrocławiu oraz Prawosławnego Ordynariatu WP odśpiewa także cztery inne grunwaldzkie pieśni. Po zapadnięciu zmroku, w ruinach pobitewnej kaplicy, zabrzmią „Bogurodzica”, „Christ ist erstanden”, „Na grunwaldzkiem Polu” oraz „Rota”. Wybrane pieśni to żywa historia, związana bezpośrednio z grunwaldzką wiktorią. Całość koncertu zarejestruje Radio Olsztyn i wyda go na specjalnej płycie.

- Napisane przez Marię Konopnicką słowa „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”, będące protestem przeciwko germanizacji Polaków z zaboru pruskiego, po raz pierwszy odśpiewano 15 lipca 1910 r., w pięćsetną rocznicę Bitwy pod Grunwaldem - mówi Sławomir Moćkun z grunwaldzkiego Muzeum. - Premiera pieśni nazwanej „Hymnem Grunwaldzkim” miała miejsce w Krakowie, podczas odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego. Fragmenty zniszczonego przez Niemców w 1939 r. pomnika znajdują się dzisiaj na Polach Grunwaldu - dodaje Moćkun.

Występ chóru to nie jedyna atrakcja przygotowana przez Muzeum.

- Będą wykłady, filmy 3D, średniowieczne konkursy i walki rycerskie, a na koniec, by jeszcze raz przypomnieć o poległych rycerzach, wypuścimy ze Wzgórza Pomnikowego chińskie lampiony - mówi Szymon Drej, dyrektor Muzeum.

Chór Oktoich powstał we wrześniu 1991 roku. W jego dorobku znajduje się 8 płyt, w tym nominacja do nagrody Fryderyków 2008 - a także programy Telewizji Polskiej, Czeskiej, Rosyjskiej i Niemieckiej. Chór nagrał m.in. CD z zespołem Golec Orkiestra. Ostatnią płytą są „Kazania Świętokrzyskie” nagrane z Józef Skrzekiem. Repertuar chóru stanowią hymny, teksty liturgiczne i ich muzyka w tradycji słowiańskiej- Bułgarii, Serbii, Rusi Kijowskiej, Polski Jagiellonów, Ukrainy i Rosji, a także w jęz. greckim - z kręgu tradycji bizantyjskiej (Św. Góry Atos) i muzyka Cerkwi Gruzińskiej.

W ciągu 20 lat działalności, zespół dał ok. 800 koncertów w Polsce i w renomowanych salach koncertowych i filharmonicznych Europy: Moskwy, Londynu, Brukseli, Budapesztu, Tbilisi, Kiszyniowa, Bukaresztu, Pragi, Berlina, Monachium, Hanoweru, a także we Francji. Jest 4-krotnym laureatem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki cerkiewnej w Hajnówce (I i II miejsce; 1992, 1994, 2006, 2011 r.), Międzynarodowego Festiwalu Kunsztu Śpiewu Diakońskiego w Moskwie - nagroda specjalna (1997 r.). Chór występował też 2-krotnie na Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach, 15-krotne dawał koncerty w Katedrze Berlińskiej, koncertował na Zamku Królewskim w Warszawie w 1998 r., 3-krotnie wykonywał Koncerty Adwentowe w Filharmonii Monachijskiej, Brał też udział w Festiwalu Kultury Polskiej - „Europalia - Promocja Wrocławia” w Brukseli - 2000 r., Festiwalu de Musique Sacree de Liguge - Francja 2001 r., Festiwalu Kultury Polskiej w Rosji - Moskwa 2002 r., Międzynarodowym Festiwalu Chórów i Orkiestr Wojskowych - Kraków 2003 r., Dniach Kultury - Instytut Polski i Stowarzyszenie Chopinowskie - Londyn 2004 r., Międzynarodowym Wiosennym Festiwalu - Budapeszt 2005 r., Wielkiej Inscenizacji 60-lecia zakończenia wojny - Wrocław 2005 r., I i IV Zjeździe Gnieźnieńskim - Gniezno 2003 i 2005 r., Dniach Kultury Polskiej w Rumunii i Gruzji (2006, 2007 r.), Tygodniach Polskich w Meklenburgii (2007 r.)

W roku 2004 chór został uhonorowany Ogólnopolską nagrodą im. św. Brata Alberta - za całokształt działalności kulturalno-charytatywno-ekumenicznej.

Zespół Oktoich był goszczony i uświetniał uroczystości z udziałem Papieża Jana Pawła II, Patriarchy Konstantynopola - Bartłomieja I, Patriarchy Moskwy i wszech Rusi Aleksego II; Teoktysta I - Patriarchy Rumunii; Eliasza II - Patriarchy Gruzji oraz wielu innych dostojników Kościelnych i Państwowych.

Sympatycznym epizodem w działalności chóru był kontakt nawiązany z zespołem Golec uOrkiestra, co zaowocowało wspólnym programem TV „Stacja Milówka” i kilkoma wspólnymi koncertami m.in. Festiwal Sopot 2002 roku, a także teledyskami.

Chórzyści Oktoichu są odznaczeni przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego a także MON-u i Stowarzyszeń Kombatanckich medalami Zasłużony dla Kultury Polskiej „Gloria Artis” i „Pro Memoria”.

W listopadzie 2009 roku na zamówienie Kancelarii Prezydenta RP zespół nagrał, wraz z Orkiestrą Reprezentacyjną SOW, płytę CD „Bo wolność Krzyżami się mierzy” o tematyce patriotyczno-wojskowej.

Od 2009 r. zespół występuje również w składzie mieszanym.

W 2011 roku chór obchodził swoje 20-lecie, które zakończył koncertem jubileuszowym 8 grudnia w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Od początku zespół prowadzi ks. protodiakon Grzegorz Cebulski.

„W ciągu tego minionego okresu, chór „Oktoich” stał się ambasadorem Polski i swego miasta Wrocławia, na płaszczyźnie kulturalnej, ekumenicznej, charytatywnej a także patriotycznej.

Jest „wizytówką” tej najlepszej karty historii naszej Ojczyzny; Matki wielu narodów i ich spuścizny. Jako chór związany z Kościołem, - głosi prawdy ewangeliczne zawarte w pięknie muzycznych kompozycji; jako chór związany z Wojskiem Polskim i Synowie Rzeczpospolitej wielu Narodów,- modlitewnie wspomina tych wszystkich przodków, którzy mimo różnic co do wiary, czy narodowości potrafili być ze sobą i wzajemnie się przenikać i obdarowywać tym co mają najlepszego” (z laudacji prof. Zduniakowej, podczas wręczenia nagrody im. św. Brata Alberta)

******

Oktoich (scs - gr. oktoechos) - nazwa księgi liturgicznej (w Kościele Zachodnim - kancjonał). Nazwa pochodzi od zawartych w niej tekstów liturgicznych wg ośmiu kolejno następujących po sobie tonacji (scs - głasy). Księga zawiera materiał liturgiczny w postaci kanonów, kantyków, stichir, itp. przeznaczonych dla nabożeństw w ciągu tygodnia typu jutrznia, nieszpory, kompleta, nokturn, podzielony na osiem tonów powtarzających się co osiem tygodni. Oktoich ułożony został przez św. Jana Damasceńskiego (VIII w.), św. Józefa Hymnografa i Teofana (IX w.). Nabożeństwa wg Oktoichu odprawiane są od drugiej niedzieli po święcie Zesłania Ducha Św., do niedzieli o Faryzeuszu i Celniku, czyli niedziel przygotowujących do Wielkiego Postu, kiedy to Oktoich zostaje zastąpiony Triodionem Postnym, a następnie Triodionem Kwietnym (od Wielkanocy do Zesłania Ducha Św.).