Olsztyn24

Na dzień przed 602. rocznicą bitwy grunwaldzkiej, w sobotę 14 lipca, Na Polach Grunwaldzkich otwarciem wystawy „Scottaw - Duchy Wielokulturowej Przeszłości” zakończył się dwutygodniowy Plener Rzeźbiarsko-Malarski. Plener, który odbywał się w Szkotowie na terenie Gminy Kozłowo, zgromadził artystów z Europy i Świata - przedstawicieli narodowości, które kiedyś miały wpływ na kształtowanie krajobrazu kulturowego w Dolinie Szkotówki.

Scottaw to pierwszy zapis krzyżacki nazwy rzeki Szkotówki i osady Szkotowo. Zagadka nazwy wywodzi się od osadników lokowanych ze Szkocji lub wpływów kultury celtyckiej w okresie wcześniejszym. Na Szkotówce w Szkotowie równocześnie z przebiegiem pleneru odkryto najstarszy znany na terenie Warmii i Mazur drewniany młyn z XIV wieku, którego nazwa od kilkuset lat brzmiała Patorra. Źródłosłów tej nazwy pochodzi z języka hiszpańskiego z Katalon, a oznacza symboliczną kukłę postu i danie z indyka. Nazwa była prawdopodobnie nazwiskiem młynarza.

W Szkotowie są dwa cmentarze z okresu I wojny światowej z grobami Rosjan i Niemców. Znane są miejsca obecności Litwinów i Tatarów. Przez wieki obszar ten był nazywany przez administrację niemiecką Polnische Oberland-Pogórze Polskie ze względu na dominację ludności polskiej, w tym również zasłużonych rodów dla historii Polski.

Po wielu latach, a niekiedy stuleciach, zapomniane dziedzictwo historyczne zostało przywrócone do życia przez sztukę. Poszukując Ducha tego miejsca trudno się bowiem zdawać jedynie na oficjalne dane historyczne. Dlatego organizatorzy pleneru zaprosili do Szkotowa malarzy i rzeźbiarzy, których wrażliwość artystyczna pozwala dostrzec i ukazać więcej niż odsłania proza codzienności.

W letnim krajobrazie, skryte w cieniu za drzewem lub w tajemniczej mgle wieczoru, rysują się kształty odwiecznych ludzkich obaw, fascynacji i namiętności, które odsłonili naszym oczom malarze i rzeźbiarze w swych pracach. Miejscowa przyroda, historia i legenda stała się inspiracją dla prac artystów, którzy zagadkowej historii wsi odnaleźli emocje i pytania, które są aktualne we wszystkich czasach i kulturach, a zatem mogą stanowić płaszczyznę spotkania niezależnie od pochodzenia.
Współobecność i rozstanie, tradycja i zapomnienie, natura i kultura - to zagadnienia, które stały się podstawą do artystycznych rozważań. Szczególnym ukłonem w stronę regionu i tradycji było wykorzystanie przez rzeźbiarzy miejscowego materiału - głazów narzutowych i drewna, które jako najpowszechniej spotykane, od wieków znajdowały zastosowanie w codziennej wytwórczości i lokalnej sztuce. Ten trudny do rzeźbiarskiego opracowania i surowy materiał jest bowiem w sposób najbardziej namacalny związany z tą ziemią i jej historią. Zarówno prace rzeźbiarskie, jak i malarskie posiadają jednak niezwykła zdolność przemawiania do współczesnego odbiorcy. Przyciągają uwagę, intrygują, skłaniają do refleksji.

Prace powstałe podczas pleneru można oglądać w Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku. Miejscu także naznaczonym przez wielowiekową historię, gdzie zderzyły się ze sobą kultury średniowiecznej Europy. To tu doszło do spektakularnej emanacji różnic kulturowych i doczesnych namiętności, które wpłynęły na losy zarówno jednostek jak i ludów zamieszkujących te tereny. Pamięć o wielkich bitwach tu rozegranych przetrwała, pamięć o ich wpływie na miejscowe społeczności, następujących po nich migracjach i osadnictwie została zapomniana. Podobnie jak w Szkotowie - pozostała w wielu nazwach topograficznych czasem w dawnych opowieściach. W tym uniwersalnym kontekście zapraszamy do obejrzenia prac zainspirowanych historią i specyfiką tutejszego krajobrazu.

W Plenerze wzięło udział 11 artystów pochodzących z Litwy, Szkocji, Hiszpanii, Mongolii, Rosji oraz Polski, którzy przez pryzmat swojej kultury, tradycji i współczesności podjęli próbę spojrzenia na krajobraz i historię tej przestrzeni, w której od wieków splatały się losy przedstawicieli wielu różnych kultur. Plener odbywał się od 30 czerwca do 14 lipca 2012 r.

Prace można oglądać do 14 września 2012 w Muzeum Bitwy pod Grunwaldem w Stębarku.

******
Uczestnicy Pleneru:

Zigmas Buterlevičius
Jurgita Braziūniene
Cornelius Dupre
Gintaris - Juozas Česiūnas
Tuwdendordż Darizaw
Ewa Miazek
Gintaras Pankevičius
Vytautas Poška
Aliaksander Parkhamovich
Daniel Pérez S uárez
Piotr Toropov