Olsztyn24

W „Tajemnicy Poliszynela” odbyło się wczorajszego(17.04) wieczoru pierwsze spotkanie z cyklu „Podróże z książką”. Jego bohaterem był Kazimierz Brakoniecki, olsztyński poeta, prozaik, eseista, tłumacz poezji francuskojęzycznej, animator kultury i współzałożyciel pisma „Borussia”. Opowiadał o swojej najnowszej książce „Dziennik berliński”, którą pisał w trakcie przebywania na stypendium w Berlinie.

Kazimierz Brakoniecki napisał swego rodzaju przewodnik po stolicy Niemiec. Jednak odmienny od tych, jakie oferują biura podróży. W „Dzienniku berlińskim” znajdziemy bowiem opis miasta, zwiedzanych obiektów, strategicznych miejsc. Nie ma w nim jednak jednak nic na temat nocnego życia i rozrywek wielkomiejskich.

- Nie interesowało mnie to, jak się bawi Berlin - mówi Kazimierz Brakoniecki. - Chciałem sportretować miasto, uzupełniając opisy swymi przemyśleniami i refleksjami. To nie jest typowy przewodnik, to raczej moje osobiste spojrzenie na Niemcy XX wieku. Zawarłem w tej książce próbę odpowiedzi na pytanie, jak doszło do powstania ruchu narodowo-nacjonalistycznego w Niemczech. Tak na marginesie - po niemiecku przewodnik to „reisenfűrher”, nieodparcie mi się kojarzy z czasami nazizmu.

„Dziennik berliński” Kazimierza Brakonieckiego ukazał się pod koniec 2011 roku nakładem wydawnictwa Forma. Tygodnik Newsweek ocenił bardzo wysoko tę pozycję. Twierdzono, że przewodnik Brakonieckiego powinien być obowiązkową lekturą przed wizytą w Berlinie, w stolicy Nowej Europy.

„Historie niemieckich poetów i relacje z wizyt w muzeach czy galeriach przeplatają się w niej z kapitalnymi obserwacjami życia codziennego. Berlin okazuje się całkiem swojskim miejscem także za sprawą rodaków, których łatwo zauważyć w tłumie. Brakonieckiego ciągnie do miejsc historycznych, jak willa w dzielnicy Wannsee, gdzie zimą 1942 roku opracowano plan ostatecznej zagłady Żydów” - czytamy w recenzji w Newsweeku.

Jednak i w tej książce nie brak kontrowersyjnych opinii autora. Twierdzi, że Polska jako kraj o wiele korzystniej by się rozwijała, gdyby nie zawarła unii z Litwą, a z Niemcami. A tak zmarnowała energię i impet rozwoju na mało korzystne układy. Roztrwoniła swoje możliwości. Brakoniecki uważa, że Polska nadal ma szanse wzmocnienia swej pozycji w Europie, ale pod warunkiem związania się z silnymi partnerami, a do takich należą Niemcy. Powinniśmy od nich nauczyć się zdroworozsądkowego myślenia i działania. Skończyć z wiktimizacją życia, czyli uznawania się cały czas za ofiary prześladowań, zranionych i pokrzywdzonych przez los i sąsiadów. Polska, aby była silna, powinna odejść od martyrologizowania swego bytu państwowego i postawić na racjonalizm w działaniu.

Z drugiej strony autor zastanawia się, co było powodem narodzin hitleryzmu, ideologii wymierzonej w podstawy narodu niemieckiego.

- To zaskakujące, że w Niemczech powstała ideologia, która podcięła w ostatecznym rozrachunku byt tego kraju - mówi Brakoniecki. - Niemcy przed II wojną światową, a w szczególności Berlin, były znane z największej liczby wydawanych książek i prasy. Niemcy naprawdę czytali dużo i pasją. Nie tylko burżuazja i intelektualiści, ale zwykli obywatele. To w Niemczech, poza Hollywood, powstawało rocznie najwięcej filmów na świecie. Niemieccy naukowcy początku XX wieku byli zdobywcami największej liczby nagród Nobla. To był kraj przodujący pod względem nauki i kultury. Nazizm, przepędzając i likwidując Żydów, podciął pozycję lidera Niemiec, gdyż wielu naukowców i ludzi kultury miało korzenie żydowskie. Jednak Niemcy potrafią działać racjonalnie i po wojnie stopniowo odbudowali swoją potęgę naukową i kulturową.

Rozmowa o Berlinie została wzbogacona prezentacją slajdów ze stolicy Niemiec oraz degustacją oryginalnych berlińskich napojów.